Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I–Otwierającaanaliza
1.1.LewSzestow
25
LewSzestow-żydowskimyślicieliegzystencjalista-wksiążcezatytu-
łowanejKierkegaardifilozofiaegzystencjalnawtenotosposóbreflektuje
nadkierkegaardowskąkrytykąHegla:nMusiałemsiędłużejzatrzymaćnad
spekulatywnąfilozofiąHegla,ponieważ[ł]Kierkegaardpostrzegałswoje
życiowezadaniejakowalkęz,izwycięstwonad,systememideizawartych
wheglowskiejfilozofii,będącejkulminacyjnymrozwojemeuropejskiej
myśli.WedługHegla,przerwawnaturalnymporządkuzjawisk,przerwa,
któraukazujesiłęStwórcynadświatemijegowszechmoc,jestmyśląnie
dozniesienia:dlaniegojestto»pogwałcenieducha«.Wyśmiewasięon
zbiblijnychopowieści-wszystkieodnosząsiędo»historii«,opowiadając
o»skończoności«,zktórejczłowiekpragnącyżyćwduchuiprawdziemusi
sięotrząsnąć.Nazywato»pojednaniem«religiiirozumu;wtensposób
religiajestuzasadnianaprzezfilozofię,któraodnajduje»niezbędnąprawdę«
wróżnorodnościreligijnychsystemów,iwtejniezbędnejprawdzieodkry-
wa»wiecznąideę«.Niemawątpliwości,żerozumjestwpełniusatysfak-
cjonowany.Leczcóżnampozostajezreligiiuzasadnianejprzezrozum?
Niemawątpliwości,żeredukującistotę»religiiabsolutnej«dopojednania
boskiejnaturyzludzką,Hegelorazjegouczniowiestalisiętymi,którzy
»wiedzą«,takjakkusiciel,któryobiecałAdamowi,kiedynęciłgoowocem
zzakazanegodrzewa.Innymisłowy,HegelodkryłwStwórcytęsamąna-
turę,którąobjawiłoprzednimjegowłasneistnienie.Leczczyzwracamy
siękureligii,żebyzdobywaćwiedzę?4”Otóżwłaśnie,czyzwracamysię
wstronęreligii,wiary,poto,byotrzymaćjasne,logicznewytłumaczenie
tego,kimjesteśmy,czymjestnaszaegzystencja,czyraczejprzyjmujemy
jejnwyjaśnienie”,którejestTajemnicą-czylistałympoznawaniemsiebie5.
Wmyślispekulatywnej,jaksugerujepowyższycytat,wszystkowy-
rażasiępoprzezpewnączęśćcałości.Każdarefleksjamaswojekorzenie
4
L.Szestow,Kierkegaardifilozofiaegzystencjalna,przeł.J.A.Prokopski,Kęty2003,s.32.
5
Warto,wceluuzupełnieniapowyższejargumentacji,przytoczyćwypowiedźSzestowa
zApoteozyniezakorzenienia:nNaturalnie,filozofowiebardzowysokoceniąswesystemy:
kosztująichwieletrudu,poświęcająimcałeżycie.Aizapotrzebowanienaświatopoglądy
jestogromne.Człowiekrzeczywiściechce»zrozumieć«świat-niekiedypragnietegotak
bardzo,żepragnienietłumiwnimjakąkolwiekzdolnośćkrytycznegoodniesieniasiędo
przedstawianychdowodów,toteżzentuzjazmemprzyjmujenawetsłabąargumentację”.Por.
tenże,Apoteozaniezakorzenienia.Próbamyśleniaadogmatycznego,przeł.J.Chmielewski,
Warszawa2011,s.11.
