Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
J.A.Prokopski-Hegel–Kierkegaard.Filozoficzno-teologicznakontrowersja
wzasadzieimmanencji.Niemożetubyćmowyojakichkolwiekbrakach
wciągłości,corzeczjasnaimplikujewykluczenieistnieniaprawdziwej
transcendencjiwfilozofiiHegla.Mówiącjeszczeinaczej,dialektykaHegla
niejestegzystencjalnądialektyką,leczdialektykąmyśli,wktórejwszelkie
sprzecznościulegajązniesieniu.Rezygnacja,araczejodrzucenieowych
sprzecznościbyłobyzewszechmiarzasadne,gdybyHegelproponował
jedyniesystemlogiki.Gdynatomiastpodejmujepróbęzniesieniaostatecz-
negonalbo-albo”wpojedynczejegzystencji,pozostajewbłędzie.
Tegorodzajurozumowanie-zdaniemSzestowa-musiprowadzićdo
utożsamieniaczłowiekazBogiem.Jeżelibowiemduchabsolutnyuświa-
damiasiędopierowświadomościczłowiekareligijnego,tobezsprzecznie
wynikastąd,żeczłowiekjestświadomytożsamościznim,żepoznaje
wsobieabsolut-zarównotwórcęświata,jakisiebie.Rzeczjasna,żedla
Szestowabędzietopanteizm,alenietylko,bowiemtegorodzajumyślenie
prowadzićbędziewprostdoateizmu.
Pamiętajmyjednak,broniącjakbyzukryciasamegoHegla,żedlanie-
mieckiegofilozofa,dokonującegopotężnejsyntezywszystkichpanteizmów
przeszłości,samaidea,którawprzyrodzierozwijasięnieświadomie,leczza-
wszelogicznie,docieradonaswnaszejsamoświadomości.Inaczejmówiąc,
stądwłaśniewynikaowazgodnośćpomiędzynaszymmyśleniemaprzyrodą,
czyotaczającymnasświatem,adokładniej,żejednaitasamamyślrozwija
sięjakoprzedmiot,poznającsamąsiebiewswympodmiocie.Oczywiście
niezmieniatofaktu,żefilozofspekulatywnymyśliwkategoriachsystemu
orazcelowości,żewszystkowynikatuzlogiki,iżeniemożebyćtutajmowy
oprawdziwymstawaniusięegzystencji,awięciwolnościczynowatorstwie.
Samowyrażenienaturytego,corealne,wsystemieabstrakcyjnym,będąc
porównanedosamejrzeczywistości,pozostanienazawszetylkomożliwoś-
cią.Dokładniej,spowodujeredukcjęrzeczywistegostawaniasiępojedynczej
egzystencjidozaledwiekonceptualnegojejstawania,dozmiany.
TakakonkluzjawywiedzionazsystemuHeglaniemogłazadowolić
Szestowa,najbliższegoznuczniów”Kierkegaarda,dlaktóregoegzystencja
jestnieustannymwędrowaniemiwiecznymniepokojem.Zaśfilozofianie
jesttylkowiedzą,bowiemjejpodstawowąiwyróżniającąjąfunkcjąjest
rozumienieczłowieczeństwa.nBiadatemu-powieSzestow-ktochciał-
bykształtowaćżyciewedługSchopenhauera,Hegla,Tołstoja,Schillera
czyDostojewskiego!Można,anawettrzebaichczytać-ależyćnależy
kierującsięwłasnymrozumem.Szczególniedobrzewiedzątoci,którzy
przeprowadzaliodpowiedniedoświadczenia,tzn.próbowaliurządzaćsię
