Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.ROZWÓJGOSPODARKITOWAROWO-PIENIĘŻNEJ
34
Lokacjamiastnaprawieniemieckimzapewniłamieszczaństwuspecjalneprawa
iprzywilejeorazwłasnysamorządmiejski.PrzybyszezNiemiecprzeszczepialina
gruntpolskinowetechnikirzemieślnicze.
Womawianymokresiezcałąwyrazistościąwystąpiłaścisławspółzależność
rozwojusiłwytwórczychwmieścieinawsi.Rozwójrzemiosłabyłuzależnionyod
dostawżywnościisurowców,natomiastrolnictwubyłypotrzebneudoskonalone
narzędziarolnicze.Wzwiązkuztympogłębiłsiępodziałpracymiędzymiastem
awsią.Rzemiosłocorazpowszechniejskupiałosięwmiastach,atymsamymmalało
znaczenierzemiosławiejskiego.Nawsipozostawalinielicznitylkorzemieślnicy,
tacyjak:kowale,garncarze,kołodzieje,cieśle.
Wmiaręrozwojurzemiosłapostępowałaspecjalizacjazajęć.WXVw.obróbką
metalizajmowalisię:kowale,ślusarze,nożownicy,miecznicy,płatnerze,blacha-
rze,kotlarze,mosiężnicy,konwisarze(produktyzołowiu),złotnicyimincerze.
OdXIIIw.corazczęściejwykorzystywanosiłęwodnąrzekistrumieni,która
znalazłazastosowaniewmłynach,tartakachifoluszach.Budowanonajwięcej
młynówzbożowych,cowiążesięzewzrostemprodukcjizbóż.Zastosowaniesiły
wodnejwprodukcjistanowiłopoważnypostępwrozwojusiłwytwórczych.
Dużeznaczeniemiałorzemiosłowytwarzającenarzędziarolniczeiśrodki
transportu.NaprzykładkuźniażelaznawRogoźnie(odbudowanaw1326r.)miała
składaćkrólowidaninęwwysokości104pługówżelaznychi52radlicrocznie,
coświadczyorosnącymzapotrzebowaniunaudoskonalonenarzędziarolnicze.
Nadalrozwijałosiękołodziejstwo,zwłaszczadziękiwzrastającemupopytowina
ciężkiewozyhandlowedotransportutowarów.
Wtymokresieupowszechniłosiębudownictwozcegły.Wznoszonozniej
kościoły,ratusze,murymiejskie,sukiennicedlahandlusuknemiinnebudowle.
Rzemiosłomurarskieosiągnęłowysokipoziomtechniczny.
Rzemieślnicymiejscywytwarzalitakżeszerokiasortymentproduktówprzezna-
czonychnazaspokojeniepotrzebkonsumpcyjnych,m.in.odzież,obuwie,sprzęt
domowy,piwo.
Rozwójrzemiosłaprzejawiałsięwewzrościejegoprodukcji,pojawieniusię
nowychrodzajówwyrobóworazpodniesieniuichjakości.
Nowaorganizacjaiprawomiejskie,atakżerozwójrzemiosłaumacniaływy-
tworzonewmiastachstosunkiprodukcji.Rzemieślnicymiejscybylizorgani-
zowaniwcechy.Organizacjeteregulowałyzbiorowenabywaniesurowca,
reglamentowałyprodukcjęizbytoraznadzorowałyjakośćwyrobów.Cech
ustalałteżstałe,monopolistyczneceny.Pozwalałyoneprzyswajaćcechowi
częśćrentyfeudalnej(produktysprzedawanepanomichłopom),coumożliwiało
rozszerzeniepodstawmaterialnychrzemiosłamiejskiego.
WXIVw.równieżzamożnikupcyzaczęlitworzyćwłasneorganizacje(gildie).
Usiłowalionipodporządkowaćsobierzemieślnikówiprzechwycićczęśćichdo-
chodów.Wwielumiastachkupcystalisięprzymusowymipośrednikamimiędzy
rzemieślnikamicechowymiakonsumentami.Tegotypusytuacjaprowadziła
dozaostrzeniaantagonizmówmiędzykupieckimpatrycjatemarzemieślnikami.
