Historia gospodarcza

Janusz Skodlarski

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-17622-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2012

Liczba stron:

577

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Skodlarski, Janusz. Historia gospodarcza. Red. . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, 577 s. ISBN 978-83-01-17622-8

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Skodlarski, J.

T1 Historia gospodarcza

PB Wydawnictwo Naukowe PWN

PP Warszawa

YR 2012

SN 978-83-01-17622-8

Bibliografia BibTex:

@Book{ 43820, author = "Skodlarski, Janusz", editor = "", title = "Historia gospodarcza", publisher = "Wydawnictwo Naukowe PWN", year = "2012", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-17622-8" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Skodlarski, Janusz

ED -

TI - Historia gospodarcza

PB - Wydawnictwo Naukowe PWN

CY - Warszawa

PY - 2012

SN - 978-83-01-17622-8

ER -

Netografia (standard APA):

Skodlarski, Janusz. Historia gospodarcza [baza danych online] Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012 [dostęp: 16 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/historia-gospodarcza-janusz-skodlarski-43820.

ekonomia, gospodarka, polityka, ustrój, przemiana

Autor omawia ekonomiczne i polityczno-ustrojowe uwarunkowania przemian w gospodarce światowej i polskiej, uwzględniając elementy teorii ekonomii i historii myśli ekonomicznej, w tym zagadnienia dotyczące pieniądza, finansów, koniunktury i kryzysów...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-17622-8

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania:

2012

Liczba stron:

577

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Od Autora12
Rozdział 1. Rolnictwo podstawą rozwoju gospodarczego14
1.1. Istota feudalizmu14
1.2. Ustrój rolny16
1.3. Postęp agrotechniczny22
1.4. Położenie ludności23
Rozdział 2. Rozwój gospodarki towarowo-pieniężnej26
2.1. Przeobrażenia ekonomiki europejskiej26
2.2. Przejawy gospodarki towarowej na ziemiach polskich29
Rozdział 3. Rozkwit i upadek gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej41
3.1. Przemiany w rolnictwie europejskim XV–XVIII w41
3.2. Przesłanki przejścia do gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej w Polsce44
3.3. Folwark pańszczyźniany i jego istota47
3.4. Kryzys systemu folwarczno-pańszczyźnianego55
Rozdział 4. Proces akumulacji pierwotnej w Anglii i na ziemiach polskich60
4.1. Rozumienie procesu akumulacji pierwotnej60
4.2. Klasyczny przebieg akumulacji pierwotnej w Anglii63
4.3. Rolnictwo głównym źródłem akumulacji pierwotnej65
4.4. Polityka protekcyjna rządu70
4.5. Kapitał handlowy i bankowy72
4.6. Podatki i dzierżawy77
4.7. Dostawy państwowe, wojskowe i spekulacje80
4.8. Protekcjonizm celny i kapitały obce81
4.9. Początki rynku siły roboczej82
4.10. Wnioski i uwagi84
Rozdział 5. Ustrój rolny i rewolucja agrarna87
5.1. Zmiany strukturalne w rolnictwie europejskim87
5.2. Nowy ustrój agrarny na ziemiach polskich90
5.3. Rewolucja agrarna96
5.4. Postęp w zakresie agrokultury na ziemiach polskich98
Rozdział 6. Rewolucja przemysłowa102
6.1. Przesłanki rewolucji przemysłowej102
Wpływ sfery intelektualnej102
Presja demograficzna108
Rewolucja agrarna109
System finansowy110
Infrastruktura i komunikacja111
Uwarunkowania polityczno-społeczne112
Czynniki zewnętrzne113
6.2. Innowacje w przemyśle, energetyce i transporcie115
6.3. Rewolucja przemysłowa na ziemiach polskich122
6.4. Przewrót przemysłowy w Królestwie Polskim123
6.5. Rewolucja przemysłowa w zaborze pruskim127
6.6. Przejawy postępu technicznego w Galicji130
Rozdział 7. Rozwój gospodarczy 1800–1870133
7.1. Rola regulacyjna rynku133
7.2. Cykle i kryzysy gospodarcze134
7.3. Wzrost produkcyjności rolnictwa136
7.4. Rozwój gospodarki towarowej na ziemiach polskich139
7.5. Podział dochodu. Zmiany w położeniu chłopa i właściciela folwarku143
7.6. Postęp industrializacji w skali światowej147
7.7. Międzynarodowe stosunki handlowe. Eksport kapitału149
7.8. Wzrost produkcji przemysłowej. Rozwój transportu i handlu152
7.9. Zmiany w stosunkach produkcji156
Rozdział 8. Początki gospodarki monopolistycznej 1870–1914163
8.1. Istotne cechy kapitalizmu monopolistycznego163
8.2. Przesłanki monopolizacji165
Postęp techniczny i akumulacja kapitału165
Czynniki zewnętrzne173
Kryzys ekonomiczny175
8.3. Charakterystyka pierwszych organizacji monopolistycznych na ziemiach polskich176
8.4. Wzrost gospodarczy184
8.5. Pieniądz, banki, kredyt192
8.6. Handel międzynarodowy, eksport kapitału, transport i komunikacja194
8.7. Przemiany społeczne200
Rozdział 9. Ekonomiczno-społeczne konsekwencje I wojny światowej204
9.1. Przyczyny wojny204
9.2. Materialne potrzeby krajów walczących205
9.3. Zmiany strukturalne i instytucjonalne207
9.4. Wpływ wojny na gospodarkę światową209
9.5. Sytuacja na ziemiach polskich w okresie I wojny światowej211
Zniszczenia wojenne, rabunek i rekwizycje211
Życie gospodarcze213
Położenie materialne społeczeństwa216
Rozdział 10. Stabilizacja systemu kapitalistycznego 1918–1929218
10.1. „Złote lata” gospodarki rynkowej218
Sytuacja międzynarodowa218
Powojenne trudności odbudowy219
Przebieg koniunktury. Dochód narodowy221
Rozwój przemysłu, rolnictwa, handlu i transportu223
Stosunki pieniężne i skarbowe. Spółdzielczość227
10.2. Odbudowa i rozwój gospodarki polskiej229
Skutki zaborów229
Gospodarka wojenna231
Inflacja markowa. Reformy skarbowe Władysława Grabskiego232
Zamach majowy. Pozytywne tendencje w gospodarce polskiej241
Rozdział 11. Wielki kryzys ekonomiczny 1929–1933/1935246
11.1. Przyczyny kryzysu246
11.2. Kryzys w rolnictwie249
11.3. Kryzys w przemyśle252
11.4. Problemy walutowo-skarbowe256
11.5. Zmiany w handlu zagranicznym i wewnętrznym259
11.6. Polityka rządu wobec kryzysu262
Rozdział 12. Interwencjonizm państwowy264
12.1. Uwagi wstępne264
12.2. Wzrost interwencjonizmu w czołowych krajach kapitalistycznych266
New Deal w Stanach Zjednoczonych266
Wielka Brytania i Francja268
Interwencjonizm w państwach faszystowskich269
12.3. Interwencjonizm państwowy w Polsce271
Program inwestycyjny i jego realizacja w latach 1936–1939272
Stosunki pieniężno-kredytowe275
Interwencjonizm w rolnictwie279
Rozbudowa interwencjonizmu państwowego na rynku pracy281
Efekty polityki interwencyjnej283
12.4. Bilans gospodarczy Polski Odrodzonej286
Rozdział 13. Gospodarka na ziemiach polskich na tle zmian w ekonomice światowej 1939–1945293
13.1. Przemysł wojenny. Straty i koszty odbudowy293
13.2. Determinanty rozwoju. Narastanie dysproporcji gospodarczych296
13.3. Poziom wyżywienia i produkcja rolna298
13.4. Trudności w handlu międzynarodowym299
13.5. Nowy ład walutowy. Dochód narodowy300
13.6. Stan gospodarki na ziemiach polskich304
Podstawowe założenia hitlerowskiej polityki demograficznej i ekonomicznej304
Eksterminacja społeczeństwa polskiego306
Przemysł i transport na potrzeby Rzeszy307
Polityka kredytowo-pieniężna309
Przeobrażenia w dziedzinie rolnictwa310
Warunki materialno-bytowe ludności312
Okupacja Kresów313
Bilans strat materialnych315
Rozdział 14. Gospodarka w Związku Radzieckim 1917–1945318
14.1. Okres komunizmu wojennego318
14.2. Nowa Polityka Ekonomiczna320
14.3. Gospodarka centralnie kierowana322
14.4. Industrializacja323
14.5. Kolektywizacja i jej skutki326
14.6. Handel, transport, stosunki pieniężno-kredytowe328
14.7. Warunki bytu ludności329
14.8. Gospodarka wojenna330
Rozdział 15. Powojenna odbudowa i rekonstrukcja gospodarki światowej 1945–1949332
15.1. Kraje Zachodu332
15.2. Gospodarka Związku Radzieckiego335
15.3. Zmiany strukturalne w krajach „demokracji ludowej”337
15.4. Przesłanki zmian ustrojowych w gospodarce polskiej340
15.5. Kształtowanie się mechanizmu centralnego planowania i zarządzania gospodarką343
15.6. Nowa struktura własności środków produkcji346
15.7. Proces przemian w rolnictwie350
15.8. Bitwa o handel353
15.9. Reorientacja stosunków gospodarczych z zagranicą354
15.10. Położenie materialne ludności357
Rozdział 16. Świat i Polska w szczytowym okresie zimnej wojny 1950–1955361
16.1. Tło polityczne i gospodarcze361
16.2. Wzrost gospodarczy w krajach kapitalistycznych364
16.3. Rozwój gospodarczy ZSRR i państw bloku wschodniego369
16.4. Industrializacja i jej efekty w Polsce372
16.5. Batalia o przekształcenia własnościowe w rolnictwie379
16.6. Proradziecka orientacja w handlu zagranicznym381
16.7. Czas wyrzeczeń społecznych386
Rozdział 17. Ekspansja gospodarcza Zachodu. Wtórna industrializacja w krajach RWPG 1956–1970389
17.1. Proces normalizacji stosunków Wschód–Zachód. Czynniki rozwoju gospodarczego389
17.2. Przemiany w przemyśle, usługach i rolnictwie392
17.3. Międzynarodowe obroty towarowe i kapitałowe. Tendencje integracyjne400
17.4. Poziom życia ludności406
17.5. Przemiany polityczne w Polsce. Próby zmian modelu gospodarki socjalistycznej410
17.6. Powrót do polityki uprzemysłowienia416
17.7. Stagnacja w rolnictwie425
17.8. Problemy handlu zagranicznego428
17.9. Przyczyny kryzysu społeczno-gospodarczego w 1970 r.432
Rozdział 18. Gospodarka w ostatnim dwudziestoleciu zimnej wojny 1970–1989437
18.1. Czynniki postępu i bariery rozwoju437
18.2. Zmienna koniunktura w gospodarce światowej447
18.3. Zmiany w handlu światowym457
18.4. Kształtowanie się dochodu narodowego463
18.5. Próba modernizacji gospodarki polskiej 1971–1980. Kryzys i rozkład gospodarki centralnie kierowanej 1981–1989468
Koncepcja unowocześnienia gospodarki polskiej. Próby reform468
Kryzys i rozkład gospodarki centralnie kierowanej 1981–1989468
Ożywienie gospodarcze w 1 połowie lat 70.471
Załamanie się strategii drugiej Polski. Pułapka zadłużeniowa473
Źródła i przejawy inflacji479
Przesłanki Sierpnia 1980481
Powstanie NSZZ „Solidarność”. Demokratyzacja życia społeczno-gospodarczego w kraju486
Próby reform gospodarczych489
Kryzys gospodarki nakazowo-rozdzielczej. Hiperinflacja491
Niereformowalność gospodarki socjalistycznej496
Pogorszenie się stopy życiowej polskiego społeczeństwa498
Próba bilansu gospodarki PRL500
Rozdział 19. Nowy ład ekonomiczny 1999–2010506
19.1. Świat po załamaniu się systemu komunistycznego506
19.2. Koniunktura510
19.3. Charakterystyka podstawowych wskaźników makroekonomicznych516
19.4. Zmiany strukturalne w gospodarce światowej529
19.5. Proces międzynarodowej integracji ekonomicznej530
19.6. Znaczenie globalizacji w gospodarce światowej534
Rozdział 20. Powrót do systemu rynkowego w Polsce. Stabilizacja i transformacja ustrojowa 1990–2010538
20.1. Przełom w Polsce w 1989 r. i jego konsekwencje polityczne538
20.2. Podstawowe założenia planu Balcerowicza542
20.3. Transformacja systemowa545
20.4. Skutki gospodarczo-społeczne reform550
20.5. Prozachodnia orientacja w handlu zagranicznym. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej561
20.6. Ocena procesu transformacji ustrojowej w Polsce565
Spis fotografii569
Spis map571
Spis rysunków572
Spis tabel574

3.ROZKWITIUPADEKGOSPODARKIFOLWARCZNO-PAŃSZCZYŹNIANEJ

Podstawoweźródłodochodówwielkichwłaścicieliziemskichstanowiłydo-

chodyuzyskiwanezgospodarstwfolwarcznych.Udziałdochodówwmajątkach

ziemskichprzedstawiałsięnastępująco:folwarki-40,4%,czynszeidaninyze

wsi-27,3%,osadymiejskie-24,6%,innedochody-7,7%.Wynikaztego,że

istniałajeszczewtymokresierównowagamiędzydochodamizgospodarkiwłasnej

azyskamipłynącymizinnychźródeł.WXVIw.z1łanugruntufolwarcznego

osiąganowgranicach35-55złotychpolskichrocznie,wgospodarstwiechłopskim

natomiastznaczniemniej-20-30złotychpolskich.Wtymsamymokresie74,5%

dochodudostarczałaprodukcjazwierzęca.

Chłopitylkowniewielkimstopniukorzystalizdobrejkoniunktury.Jednakże

poprawaichsytuacjibytowejbyławyraźnieodczuwalna.WXViXVIw.wzrosła

stopażyciowamieszkańcówwsi,zwłaszczatychbogatszych.Uwidoczniasię

główniezamożnośćgospodarstwwiększych,towarowych,które-mimopew-

nychograniczeńzwiązanychzkształtującymsięsystemempańszczyźnianym

-miałyjeszczeszerokizakressamodzielności.Oznakązamożnościchłopabyły

poważnezmianywjegożyciukulturalnym.Synowiechłopscymogliprzechodzić

domiast,szkolićsięwrzemioślealboteżuczęszczaćdoówczesnychszkół,nie

wyłączającAkademiiKrakowskiej.CzynnikHrynku”stawiałjednakwgorszym

położeniugospodarstwamniejsze,coprowadziłodopogłębieniazróżnicowania

majątkowegoispołecznegoludnościwiejskiej.Zaostrzeniepoddaństwawpłynęło

ujemnienaefektygospodarkiwłościańskiej.Chłopistopniowoograniczaliswój

udziałwwymianietowarowej,co,poczynającodprzeł.XVIiXVIIw.,odbiłosię

niekorzystnienastanierynku.

Rozwojowifolwarkutowarzyszyłwzrostwymiarupańszczyzny.Jużwpoł.

XVIw.obowiązywały3dniwtygodniuzlłanu,wpoł.XVIIw.zazwyczaj-

4-5dni,wkońcutegostuleciaiwXVIIIw.-już5-6,anawetpowyżej10dni

pańszczyznysprzężajnej.Gospodarstwamniejszepół-ićwierćłanowebyłyobcią-

żonenieproporcjonalniedużąliczbądnipańszczyznywstosunkudogospodarstw

większych.Wlatach1551-80chłopipańszczyźnianiuprawiali63%ziemiszlachty.

Wokresierozkwitufolwarkdysponowałzazwyczajpracą5-10kmiecinalłan

folwarcznywobrębiewielkiejwłasnościziemskiej.Ponadtododatkowozatrudnia-

nownimbardziejwyspecjalizowanychpracowników,m.in.borowych,mielcarzy,

stawowych,woźniców.

WPrusachKrólewskichinaniektórychinnychterenachrozwinąłsięodmienny

typfolwarku,opartygłównie,lubnawetwyłącznie,napracynajemnej,cowynikało

zespecyfikiregionalnychstosunkówekonomiczno-własnościowychwsi.Przewa-

żałytufolwarkizatrudniająceodkilkunastudokilkudziesięciustałychrobotników

rolnych.NaopłatęrobociznyiinwentarzprzeznaczanowPrusachKrólewskich

16%,wniektórychwypadkachdo50%wpływówpieniężnych,podczasgdyna

folwarkachczerwonoruskichwydatkinatencelwynosiłyzaledwie5%.Zaplecze

folwarkówśredniejidrobnejszlachtystanowiłanaogół1wieś,niekiedyjejczęść.

Na1łangruntówfolwarcznychprzypadał1kmieć,częstobyłoichjeszczemniej,

cozmuszałofolwarkdonajmuorazdoutrzymaniaznacznegosprzężaju.

Brak wyników

Historia gospodarcza

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra