Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
Częśćpierwsza:Geneza
cji;tezaśwzbudzająwnimwłaśnieidealiści.WtekścieOfilozofiiuni-
wersyteckiej37dokonujeonocenyswoichpoprzednikówipisze:nDo
szkód,jakiefilozofiauniwersyteckawyrządziłafilozofiiprawdziwejipo-
ważniepotraktowanej,należyzwłaszcza[...]zastąpieniefilozofiiKanta
oszustwamitrzechrozdętychsofistów.AmianowicienajpierwFichtego,
potemSchellinga,obuniepozbawionychtalentu,wreszciejednakprymi-
tywnegoiobrzydliwegoszarlatana,Hegla,tegozgubnegoczłowieka,któ-
rycałkowiciezdezorganizowałizepsułgłowycałemupokoleniu,okrzyk-
niętomężami,którzyrzekomokontynuowalinaukęKanta,wykroczyli
pozaniąitak,właściwienajegoramionach,osiągnęlinieporównaniewyż-
szystopieńpoznaniaiwglądu[wistotęrzeczy],zktóregoniemal
zpobłażaniemspoglądaćmogąnapracęKanta,przygotowującąich
świetność;awięconidopierobyliprawdziwymifilozofami"38.Nieco
wcześniejzaśSchopenhauerzauważa:nKto[...]miałbyjeszczewątpliwo-
ścicododuchaicelówfilozofiiuniwersyteckiej,niechpopatrzynalos
Heglowskiejpseudomądrości.Czyzaszkodziłojejto,żejejpodstawowa
myśljestpomysłemnajbardziejabsurdalnym,żebyłtoświatpostawiony
nagłowie,filozoficznaburleska,żejejtreśćbyłabezsensownympu-
stosłowiem,dobrymdlazakutychłbów,iżejejwykładwdziełachsame-
gotwórcyjestnajbardziejobrzydliwymibezsensownymgalimatiasem,
ba,przypominanapadyszaleństwa?O,nie,wnajmniejszymstopniu"39.
Wświetleprzytoczonychfragmentówwydawaćsięmoże,żejest
Schopenhauerpełennienawiścidoidealistówniemieckich.Trzebajednak
miećnauwadzefakthistoryczny,amianowicieuwzględnićczaswydania
tekstuSchopenhaueraiporównaćgozczasemwydaniaWykładówzhi-
storiifilozofiiG.W.F.Hegla.ParergaundParalipomena...Schopenhauera
zostałyopublikowanewroku1851,akróciutkaPrzedmowaautoradato-
wanajestnagrudzień1850roku.WykładyzhistoriifilozofiiHeglanie
ukazałysięwprawdziezażyciaichautora,niemniejjednakzostałyopubli-
kowane—porazpierwszy—wroku1833zasprawąKarlaLudwigaMi-
cheleta(1801—1893).SchopenhauerznałwięcnietylkodoktrynęHegla,
lecztakżejegowykładyidlategojegouwagimożnapostrzegaćjakore-
akcjęnaniezwykleradykalnąiniesprawiedliwąocenęfilozofiiniemieckiej
przezHegla,któryzkoleinapisał:nFilozofiaFichteańskajestdoprowadze-
niemdokońcafilozofiiKantowskiej.Pozatymi[dwiema—ŚFN]ifilozofią
Schellinganiemażadnychfilozofii.Innicośznichchwytająizapomocą
tegojezwalczają.Ilssesontbattuslesflancspourêtredegrands
37A.Schopenhauer:Ofilozofiiuniwersyteckiej.W:Idem:Wposzukiwa-
niumądrościżycia.Parergaiparalipomena.Tłum.J.Garewicz.T.1.Warszawa
2002,s.179—252.
38Ibidem,s.216—217.
39Ibidem,s.186.
