Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.PrzeciwnicyHegla
hommes[Czynilidaremnewysiłki,żebybyćwielkimiludźmi—ŚFN].Na-
leżądonichBouterwek,Reinhold,Fries,Krugitd.;jesttokompletna
mierność[umysłowa—ŚFN],grającawielkiegopana"40.Wartonamar-
ginesiezauważyć,żewłaśniewWykładachzhistoriifilozofiiutrwalona
zostałanolensvolensuproszczonawizjarozwojufilozofiipoKancie,spro-
wadzonadonajważniejszychpostaci,jakimibyliFichte,Schellingioczy-
wiścieHegel.Dlategomiędzyinnymikrytycznaocenaidealizmuniemiec-
kiegodokonanaprzezSchopenhauera,którywinnymmiejscupisze:
nStudiowaniefilozofiiKantadajedziśtenjeszczeszczególnypożytek,że
uczy,jakniskoupadłaliteraturafilozoficznawNiemczechodczasówKry-
tykiczystegorozumu;jegogłębokierozważaniatakodbiegająoddzisiej-
szejprymitywnejgadaniny,żemasięwrażenie,jakgdybysłychaćbyło
zjednejstronyobiecującychkandydatów,azdrugiejfryzjerów"41.Po-
dobniejakwtekścieOfilozofiiuniwersyteckiej,takżetutajdokonuje
Schopenhauerkrytykiidealistówniemieckich.Możnaoczywiściepolemi-
zowaćzestanowiskiemSchopenhauera,zjegoocenąSchellingaiHegla,
któryzostałokreślonyjakonpłaski,bezduszny,obrzydliwyignorantiszar-
latan,któryzbezprzykładnymzuchwalstwemnabazgrałniedorzeczności
inonsensy,ogłoszoneprzezjegosprzedajnychzwolennikówzanieśmier-
telnąmądrość,aprzezgłupcówzaniąprzyjęte,przezcorozległsięchór
takpełenpodziwu,jakiegonigdyprzedtemniesłyszano"42.
FilozoficznylosspłatałjednakfiglarównieżSchopenhauerowi,za-
jadłemukrytykowiidealizmuniemieckiego,azwłaszczaHegla.Oczywiście,
niesposóbodmówićracjiautorowidziełaŚwiatjakowolaiprzedstawie-
nie,gdydokonującocenyFichtego,stwierdza:n[...]ażpodziśdzieńnie
brakautorówfilozoficznych,którzystarająsięnarzucićnowemupokoleniu
tradycyjniejużprzyjętąfałszywąsławęFichtegoizapewniającałkiemna
serio,żeFichteuskuteczniłto,czegoKanttylkopróbował:onjestwłaści-
wietymprawdziwym[filozofem]"43.Losbywaokrutny.Ztakąsamąbo-
wiemmocą,zjakązwalczałidealistówniemieckich,wprowadzaScho-
penhauerdofilozofiiKantamodyfikacjeodbiegająceodpierwowzoru
autorstwafilozofazKrólewca.NadająckrytycznejfilozofiiKantacharakter
metafizyczny,oddalasięwięcSchopenhauerodzamysłuautoraKrytyki
czystegorozumu.Ichociażpozostajemubliższyniżidealiści44,tojednak
40G.W.F.Hegel:Wykładyzhistoriifilozofii.T.3.Tłum.Ś.F.Nowicki.Przej-
rzałA.Węgrzecki.Warszawa2002,s.568.
41A.Schopenhauer:Urywkiohistoriifilozofii.W:Idem:Wposzukiwa-
niumądrościżycia.Parergaiparalipomena.T.1...,s.127,przypis.
42Ibidem.
43Ibidem,s.126.
44Zob.A.Schopenhauer:KrytykafilozofiiKanta.W:Idem:Światjako
wolaiprzedstawienie.Tłum.J.Garewicz.T.1.Warszawa1994,s.623—803.
49
