Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.PrzeciwnicyHegla
książkizauważa,żeidealiściniemieccynzgubilizoczuwspólneźródło,
zktóregopochodzą"51.ŹródłemtymjestoczywiściefilozofiaKanta.
51
2.2.JakobFriedrichFries52
BliższyfilozofiiKantaniżSchopenhauerbyłzpewnościąJakobFried-
richFries,uczeńJohannaGottliebaFichtego.Friesajużzażyciaspotkały
nieprzyjemnościzestronyHegla53,apóźniejtakżeniedokońcaobiek-
tywneocenyzestronyhistorykówfilozofii.KunoFischer,któregowięk-
szośćpostrzegajakosprawcęnieporozumieńdotyczącychfilozofiiFriesa,
stwierdza:nPsychologicznakontynuacjaiodnowienieKantowskiejkryty-
ki,owatakzwanakrytykaantropologiczna,znajdujeswojegłówneprzed-
stawieniewfilozofiiJ.F.Friesaijegozwolenników"54.Jeszczedobitniej
kwestiętęformułujeFriedrichÜberweg,którypiszewprost:nJakob
FriedrichFries[...]jestgłównymreprezentantempsychologizmu"55.
Wtymkontekściewartopodkreślićfakt,żeniecołagodniejpotraktował
FriesaWilhelmWindelband,potwierdzającypokrewieństwojegostanowi-
skazestanowiskiemKanta.Windelbandpisał,żeFrieswymagał,naby
pożądaneprzezfilozofiękrytycznąpoznanieformapriorycznychsamo
miałocharakteraposteriori,amianowicienastępowałozapomocądo-
świadczeniawewnętrznego"56.Alewksiążcepoświęconejfi-
lozofiinowożytnejrozdziałdotyczącyfilozofiiFriesainawiązującegodo
niegoBenekegozatytułowałWindelbandPsychologizm57.
Wydajesięjednak,żenajpełniejszą,uwzględniającąwszystkieinspira-
cje,ocenęstanowiskaFriesaznajdzieczytelnikwksiążceLehmanna.
51C.Fortlage:DieLückendesHegelschenSystemsderPhilosophie...,s.VII.
52JacobFriedrichFriesopublikowałReinhold,FichteundSchelling.Leipzig
1803;NeueKritikderVernunft.2Bde.Heidelberg1807,orazSystemderMetaphysik.
EinHandbuchfürLehrerundzumSelbstgebrauch.Heidelberg1824.OfilozofiiFriesa
będziemowawdrugiejczęścipracy.
53Zob.H.Schnädelbach:Hegel.Wprowadzenie...,s.87i124.
54K.Fischer:GeschichtederneuernPhilosophie.Bd.5:FichteundseineVor-
gänger.Heidelberg1869,s.14.
55F.Überweg:Grundriss...,Teil4,13.Aufl.,s.147.
56W.Windelband:LehrbuchderGeschichtederPhilosophie.Miteinem
Schlußkapitel"DiePhilosophieim20.Jahrhundert”.Hrsg.vonH.Heimsoeth.
13.Aufl.Tübingen1935,s.484.
57W.Windelband:DieGeschichtederneuerenPhilosophieinihremZusam-
menhangemitderallgemeinenKulturunddenbesonderenWissenschaften.Bd.2:Die
BlütezeitderdeutschenPhilosophie.VonKantbisHegelundHerbart.7.—8.Aufl.
Leipzig1922,s.416—421.
