Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.PrzeciwnicyHegla
wyrażenia—oanalizęfenomenologicznąioczysto»ejdetyczny«wgląd
wistotę.Oczywistymjest,żetakiefenomenologicznerozważaniamiał
przedoczymatakżeFriesiwwielumiejscachfaktycznietopokazał.Jed-
nakżecosiętyczymetodycznejcharakterystyki,toopróczsporadycz-
nychprzypadkównieudałomusięoddzielićtegopostępowaniazpewno-
ściąod»indukcyjnego«postępowaniafizjologicznejantropologii"70.Chyba
zdołałCassireruchwycićistotęsprawy,amianowiciepokazaćepistemo-
logicznycharakterstawianychprzezFriesatez.Problemwtym,czyrze-
czywiścietaknależypojmowaćkwestiępsychologizmuFriesa.Wówczas
bowiemokazujesię,żejednajedynainterpretacjaneokantowska,która
jestbliskaoryginałowi(czytaj:Kantowi),wiążesięzeszkołąmarburską.
Kwestiatawymagajeszczeprzedyskutowania.Innasprawa,żeprzy-
woływanyjużKunoFischerwinnymmiejscupodkreśla,iżnfilozoficzną
naukąpodstawowąjestniemetafizyka,leczantropologiawsensiewew-
nętrznegoprzyrodoznawstwa(Naturlehre),toznaczyantropologiapsy-
chiczna"71.TymsamymFries—przynajmniejwoczachFischera—
sprzeniewierzasięnauceKanta,gdyżjegokrytykazpewnością—tak
uważaFischer—niechcebyćantropologiczna.Przyokazjiocenyfilozofii
FriesapowtarzaKunoFischertezę,którapóźniejstaniesięprzedmiotem
atakówzestronyTrendelenburgaiCohena.nTo,cojestapriori,nie
możenigdybyćpoznaneaposteriori"72.Alenapytaniedlaczego
nie,Fischerniepotrafiodpowiedzieć.
JeślibyzkoleiczytaćsamegoFriesa,towżadensposóbnierzucasię
woczyjegopsychologizm.AleteżwżadnymwypadkuniejestFriesfilo-
zofem,którymógłbyzostaćuznanyzaczłowiekaspełnionego.Świadczą
otymperypetiezHeglemmającesweźródłowścisłymzwiązkuFriesa
zkorporacjamistudenckimi.23marca1819rokustudentteologiiKarl
LudwigSand(1795—1820)zamordowałpisarza,prawnikaicesarskiego
szpiegawjednejosobieAugustavonKotzebuego(1761—1819),costało
siębezpośredniąprzyczynąpostanowieńkarlsbadzkichorazzawieszenia
Friesa,którybyłgorącymzwolennikiemkorporacjistudenckich(Bur-
70nHierhabenwiressomitwedermiteiner»innerenExperimentalphysik«nochmit
einerblobenGeschichteunsererVernunftzutun,durchdiegezeigtwird,wiesiezudie-
seroderjenerErkenntnisgelange,sonderneshandeltsich,umdenmodernenAusdruck
fürdiesVerfahreneinzusetzen,umphänomenologischeAnalyseundumreine»eideti-
sche«Wesensschau.DabeinesolchephänomenologischeBetrachtungauchFriesvor-
schwebteunddabersieanvielenStellentatsächlichgeübthat,istunverkennbar:Aberin
dermethodischenCharakteristikistesihmtrotzvereinzeltenAnsätzennichtgelungen,
diesVerfahrenmitBestimmtheitvondem»induktorischen«Verfahreneinerphysiologi-
schenAnthropologiezuscheiden".Ibidem,s.470—471.
71K.Fischer:DiebeidenkantischenSchuleninJena.In:Idem:Akademi-
scheReden.Stuttgart1862,s.94.
72Ibidem,s.99.
55
