Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historiapaństwbałtyckich
Litwę(Warszawa2001)orazUltimatumpolskiedoLitwy17marca1938roku
(2010,nakłademCollegiumCivitasiWydawnictwa„Trio”).
Historycypolscymniejzajmowalisiędziejamipozostałychpaństwbałtyc-
kich.WartojednakprzypomniećWalkęoniepodległośćŁotwy1914-1921
TomaszaPaluszyńskiego,wydanąwwarszawskiej„Bellonie”w1999roku,
oraztegosamegoautoraWalkęoniepodległośćEstonii1914-1920(Poznań
2007).WhistoriiEstoniispecjalizujesięJanLewandowski.W2002roku
wOssolineumukazałasięjegoHistoriaEstonii,arokwcześniejwWy-
dawnictwie„Trio”-popularnahistoriaEstoniiXXwieku.Wspólneujęcie
międzywojennychlosówtrzechpaństwbałtyckichzaprezentowałPiotr
ŁossowskiwpracyKrajebałtyckienadrodzeoddemokracjiparlamentarnej
dodyktatury(1918-1940)(Ossolineum1967).Próbęuzupełnieniadziejów
tychpaństwwokresieIIwojnyświatowejiokupacjisowieckiejstanowił
Dramatnarodówbałtyckich,wydanypozacenzurąprzezniżejpodpisanego
podpseudonimemJanKorzeńwwydawnictwie„Pokolenie”w1987roku.
SporoinformacjiznajnowszejhistoriiLitwy,ŁotwyiEstoniizawierająteż
odnośnehasławSłownikubiograficznymEuropyŒrodkowo-WschodniejXX
wiekuz2004roku,podredakcjąWojciechaRoszkowskiegoiJanaKofmana.
PracaKasekampatodziełoowysokimstopniuobiektywizmu,napisane
żywymjęzykiemizawierającemnóstwociekawychspostrzeżeńhisto-
rycznych.Zciekawostekdodaćbymożna,żeksiążętakurlandzcyzrodu
Kettlerówstworzylisporąflotę,anawetmieliambicjekolonialne.Inte-
resującejestteż,żeautorEstończykniepastwisięnadPolakami-ignoruje
takzwanąumowęsuwalskąz1920roku,którąLitwiniuważajązadowód
zrzeczeniasięprzezPolskęprawadoWilna,iniedoszukujesięwakcji
generałaŻeligowskiegodowodupolskiegowiarołomstwa.Dośćbezkry-
tyczniecytujejednakźródładotycząceskładunarodowościowegoRepubliki
Litewskiejw1923roku.Polacystanowilitamzpewnościąznaczniewiększy
odsetekludnościniżcytowane3,2procent.
DlaczytelnikapolskiegowykładKasekampamatenwalor,żeautor
dobrzeczujespecyficznyspołecznyikulturowyklimatkrajówbałtyckich,
niewielkichiwdodatkudośćrzadkozaludnionych,małychnarodówstale
zagrożonychipotrafiącychprzetrwaćwnajtrudniejszychnawetwarunkach
dziejowych.Gdybyniekonfliktpolsko-litewski,nasąsiedztwiepaństw
bałtyckichmoglibyśmyzyskaćznaczniewięcej,aikrajetebyłybyzapewne
bezpieczniejsze.WspólneczłonkostwowUniiEuropejskiejdajejednak
pewnąszansęnalepszewykorzystanietegosąsiedztwa.
WojciechRoszkowski
xii
