Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Szegedyn.
WedługszacunkównaWęgrzechhabsburskich(bez
Chorwacji,SlawoniiiSiedmiogrodu)żyłookoło2,5–3tys.rodzin
szlacheckich,codajeliczbę80–90tys.osóbposiadających
pochodzenieszlacheckie.W1550rokudonajzamożniejszych
WęgrównależałbiskupVáraduAndrásBáthori,aponadtoElek
Thurzósprawującyurządnajwyższegosędziego,Gáspár
Serédi10.DoXVIw.większośćrodzinmagnackichsprzed1526
rokuwymarłaipojawiłysięnowerodykierującesprawami
węgierskimi.W1583rokupięćdziesięciupięciuszlachciców
nasiedemdziesięciuzasiadającychwparlamenciepochodziło
zrodzin,którealbodzierżawiłymajątkiziemskie,albowinny
sposóbstałysięposiadaczamiziemiitytułu,atozkolei
otwarłoprzednimidrogękarierypolitycznej.Stosunkowoniski
byłteżprocentszlachtyniewęgierskiej.Największyodsetek
wśródniejstanowiliChorwaci(np.rodyZrínyiiFrangepan).
WdrugiejpołowieXVIIw.odgrywałyznacznąrolętakierody
jakPálffy,Thököly,RákócziiApponyi.WXVIw.ichwłości
ograniczałysięjedyniedozamkuiotaczającychgodóbr.Coraz
częściejotrzymywalioniodHabsburgówtytułyhrabiów
ibaronów.Habsburgowiecierpiącnatrudnościfinansowe
wolelinadawaćdobraitytuły.Zdarzałosię,żetakapolityka
wynosilareprezentantówśredniejszlachtydowysokich
zaszczytów.WódzarmiiMiklósPálffy(1552–1600)zaswoje
zasługidladworuuzyskałszeregnadań.Przezostatnie70lat
XVIw.Habsburgowienadaliszlachcieponad700wsi
powodującwtensposóbpowstanienowychrodów
arystokratycznychprzychylnychpolityceWiednia.
10ElekThurzóprzewodziłRadzieKrólewskiejdo1526roku,potempiastował
tytułnajwyższegowkrajusędziego.GáspárSerédibyłwłaścicielemznacznych
dóbrziemskichnaterenieGórnychWęgier(dziśSłowacja).
Najliczniejszągrupąstanuszlacheckiegobyłaszlachta
średnia.Wjejramachnatomiastnajliczniejszągrupęstanowili
tzw.
kurialisták
i
armalisták
.Dopierwszejkategoriinależeli
przedstawicielestanuszlacheckiego(około7tys.osób)
posiadającydwórszlacheckiiniewielkąilośćziemi,dodrugiej
natomiastszlachtaposiadającąjedynietytułyszlacheckie
iposiadającaswojedobranajczęściejwsąsiedztwiedóbr
magnackichiskazanabyłanazależnośćodtychpierwszych.
Przyglądającsięśredniejszlachciewkolejnym,XVIIIstuleciu
trzebapodkreślić,żestałasięonastrażnikiem„złotej
wolności”.W1787rokuszlachtastanowiła4,6%wszystkich
mieszkańcówkrólestwa.Byłateżogniskowążyciapolitycznego
