Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sądowniczo-skarbowe.
Terenywęgierskiepodpanowaniemtureckimbyłymiejscem
ustawicznychwalkpodjazdowych.Stosowanopraktykę,żejeśli
podczasatakuniewykorzystywanoartylerii,pokonflikcie
takimniewprowadzanozawieszeniabroni.Liniademarkacyjna
turecko-węgierskaniebyłanigdygranicąwsensiepolitycznym
aniprawnym.Administracjawęgierskafunkcjonującaprzed
1526rokiemwwieluprzypadkachwdalszymciąguzarządzała
terenamitureckimi.Przykładowokomitatpeszteńskisprawował
władzęsądownicząnadludnościąkomitatuwmieścieFülek
(Fil’akovo)leżącymnaterenachzajętychprzezTurków.
Szlachtanajczęściejuciekałaprzedzbliżającąsięarmiąturecką
doposiadłościHabsburgówlubpoprostudoswoichwłościpod
panowaniemhabsburskim.Częstymzjawiskiemnaterenach
kresowychbyłopodwójneopodatkowanieludności.
Zmianydemograficzneinarodowościowewczasach
wojentureckich.WojnyzTurkamiwXViXVIwieku
spowodowałygłębokiezmianywkrajobraziedemograficzno-
ekonomicznymhistorycznychWęgier.Wzależności
odintensywnościdziałańmożnabyłobywydzielićtrzystrefy
oróżnymstopniudewastacji.Pas,wrejoniektóregoTurcy
uderzaliw1526rokunaWęgryodBelgradudoKarłowic,stał
siępraktyczniebezludny.Bardziejnapółnocypołożonerejony
Pécs,zwyjątkiemsamegomiasta,równieżzostałyogołocone
zludności.Najeźdźcynierozróżnialiprzynależnościnarodowej
ludności,zktórąwalczyli,zatemichatakibyłytaksamo
wyniszczającedlaWęgrów,jakdlaSerbów.Orozmiarach
zniszczeńistratmożeświadczyćfakt,żepraktycznieprzestało
istnieć5zamków,16miastrolniczychiponad300wsi
wkomitacieBács(5–10%ludnościkomitatustanowili
Serbowie).Zczasemnateterenynadciągnęłaludność
serbska,którazasiedlającdawnewioskiwęgierskielub
wwiększościwęgierskie,nadawałaimsłowiańskobrzmiące
nazwy(Rév—Rivica,Kemendén—Kemendin).Zmiany
demograficznejstrukturykrajudotyczyłyrównieżterenów
położonychbardziejnapółnocy.Wpołudniowejczęściwpięciu
okręgachkomitatuBiharwpołowieXVIwiekużyło42tys.
ludności,podczasgdyw1595rokuliczbataspadłado35tys.
NaterenachśrodkowychWęgier—jeszczenapoczątkuXVI
wiekurdzennieetnicznych—wdużymstopniuzanikł
naprowincjiwęgierskielementnarodowy.Jegoskupiskami
stałysiędużeosadylubmiasteczkarolnicze(tzw.
