Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
pomocystrukturopowiadania.Bowiem,,potrzebujemy[...]opowieści,aby
uczynićpoglądowymto,coaporetyczne,abytowogóleunaocznić,także
wówczas,gdyniejesteśmywstanieuczynić,abystałosięracjonalniezrozumiałe
lubmożliwedopojęcia’’
4
.Tensposóbmyśleniaohistoriioznaczauwypuklenie
roliczyteżzwrotkuhistorycewnaukachodziejach.
PojęciehistorykirozumiemtuzauczniemtwórcytejdziedzinyJohanna
Droysena,JörnemRüsenem,jako,,systematycznąautorefleksjęnaukihistorii’’
5
.
Dotychczas,mimożeusystematyzowanaprzezDroysenajużwpołowiedziewięt-
nastegowieku,historykapozostawałanamarginesienaukhistorycznych.
Przeinterpretowaniepojęciadziejówipostawioneprzedhistoriografiązadanie
ukazaniakatastrofyhistorycznej,stanowią,oboktzw.linguisticturn,zasadnicze
impulsywspółczesnegorozwojurefleksjiohistorii.
PrzedmiotemtejpracybędąniedziejeShoah,leczichhistoriografia,
abardziejrefleksjanadmożliwościamitejhistoriografii,awięchistoryka
nazistowskiegoludobójstwa.Zasadniczymprzedmiotemjejnamysłujestprob-
lematykaprzekładuludzkiegodoświadczeniaShoahnajęzykhistoriograficz-
negoprzedstawienia.WobszarzehistoriologiiHolocaustupozostająpytania
dotycząceprocesureprezentacji,prawdyhistorycznej,etosuhistoryka,relacji
międzyhistorią(story)astrukturąnarracji(plot)wrelacjihistoriograficznej,
obecnościretorykiwprzedstawieniuhistorycznym,krytykiideologii.
Kluczowedlatejpracypojęciereprezentacjirozumianejestwliteraturze
filozoficznejdwojako.Poszczególneznaczeniaokreślająterminy:reprezentacja
iprzedstawienie.Reprezentacjatozastępowanienieobecnegoprzedmiotuprzez
znak,natomiastprzedstawienietouobecnianieprzedmiotuwumyśle.Wproce-
siereprezentacjiobateruchyzachodzą,uzupełniającsię.Swojestanowisko
wkwestiirozumieniapojęciareprezentacjiuściślamwtokutekstu.
Przestrzenią,wobrębiektórejprowadzonajestrefleksjahistoriologiczna
igdziezarazemznajdujeonaswojerealizacje,jestdyskursoShoah.Nazistowskie
ludobójstwojestbowiemobiektemprzedstawieniarozległego,wielojęzycznego,
interdyscyplinarnegodyskursuobejmującegoobszarwypowiedzihistoriologi-
cznych,filozoficznych,literaturoznawczych,relacjihistoriograficznych,źródeł
historycznychidziełliterackich.DyskursoShoahdefiniujęjakozespół
wypowiedzidotyczącychnazistowskiegoludobójstwa,którychartykulacjaob-
warowanajestszeregiemreguł,podporządkowanaprocedurom,zasadomsys-
tematyzacji,dyscypliniedyskursu.
4
Tamże,s.542.
5
PatrzOniektórychzwiązkachmiędzyestetyką,historykąidydaktyką,[w:]Opowiadaniehistorii
wniemieckiejrefleksjiteoretyczno-historycznejiliteraturoznawczejodoświeceniadowspółczesności,red.
J.Kałążny,Poznań2003,s.216.Wanglojęzycznejliteraturzeprzedmiotuhistorykaokreślanajest
terminem,,historiologia’’.Wdalszejczęścipracyterminytebędęstosowaćzamiennie.
