Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
któryszukaUprzekazutreści”wprzedmiociepowoduje,żematerialnośćprzedmio-
tówjestbagatelizowana.Tymczasemprzedmiotyiludziewzajemniepowiązani
milionemzależności.Ludzietworząprzedmioty,aleteprzedmiotyrównieżwpły-
wająnaichżyciewnajróżniejszysposób,awięcsprzężeniejestzwrotne.Relacje
międzyrzeczami(przedmiotami)aludźmizaśwarunkowaneprzezidee,wierze-
niaiznaczenia9.Totworzycałyzespółczęstorównorzędniewpływającychnasie-
bieelementówrzeczywistości.
Człowiekprzezswąaktywnośćjesttwórcąrzeczywistości,ale,zgodniezkoncep-
cjąFerdynandaBraudela,toUuwikłanie”wprocesachtworzącychrzeczywistośćjest
zwrotne,gdyżsystemspołecznyczłowiekajestsystememotwartym,awięcUwraż-
liwym”nazjawiskaistniejącepozanim,tj.zmianyśrodowiskowe,przyrodnicze,
zmianywinnychsystemachspołecznychigospodarczych,atakżeprocesykulturo-
we10.Przedmiotytworząrównieżinfraekonomikę,czylibytcodzienny,awięcmałą
produkcjęimałąwymianę.TozaśmabyćwedługBraudelatym,cojestnajbardziej
stabilneirutynowedladanegoukładuspołecznego.Matobyćstrefaodpornanady-
namikęzmian11.JednakjesttobardziejdyskursUmożliweniemożliwe”wdanych
uwarunkowaniach,niżprostedeterminowanieprzezwymienioneczynnikizewnętrzne.
Przyadaptacjiarcheologiiprzedmiotówpowstajeproblemwsamejpraktyce
badawczejwPolsce,gdyżnigdyniedoczekaliśmysięczegośpodobnegodotego,
costałosięwefrancuskiejhistoriografii,czyliusamodzielnieniasięstudiównadkul-
turąmaterialną.Pomimolatrozwojuwciążjesttotematykarozbitapomiędzyan-
tropologię,historięsztuki,historięiarcheologięetc.,któretorzadkostarająsięin-
tegrowaćswojewnioski12.
1010„Podejściesoczewkowe”a„podejściezespołowe”
Utarłosię,żematerialnośćinamacalnośćprzedmiotówniejestczymśznaczą-
cymwprocesiepoznaniaprzedmiotówsamychwsobie.Dopierowkontekście
człowiekatwórcyprzedmiotynabierająznaczenia,aletoznaczeniejestzazwyczaj
badanefragmentarycznie.OgraniczasięonozazwyczajdoUświadczenia”oczło-
wieku,awięcprzedmiotystająsięUswoistym”lustrem13dooglądanialudzi,anie
———
———
9I.Hodder,Czytanieprzeszłości,tłum.E.Wilczyńska,Poznań1995.
10ZaW.Wrzosek,HistoriaKulturaMetafora.Powstanienieklasycznejhistoriografii,Wrocław2010,
s.91.
11Ibidem.
12Ibidem.DodatkowobyćmożewynikatowarcheologiizUnaiwnegoempiryzmu”,bowiemzpowodu
specyfikitechnikipozyskiwaniaźródeł(skrajnieempirycznychwykopaliskipracywterenie)wielu
badaczyuważa,żepracanadźródłamiarcheologicznymimożebyćwykonywanabezteorii.
ŹródłapoprostuUprzemawiają”iUwysłuchiwaneprzezarcheologów”(D.Minta-Tworzowska,
Czywspółczesnaiprzyszłaarcheologiabędzie„potrzebowała”teorii?,UArcheologiaPolski”2015,
t.60,s.21-38).
13Niechodzituolustrzanąteorięźródłahistorycznego,krytykowanąchociażbyprzezJerzego
Topolskiego(Jaksiępiszeirozumiehistorię.Tajemnicenarracjihistorycznej,Poznań2008),ale
11