Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawyteoretyczneizałożeniametodologiczne
29
Hsamorządność”iHsamorząd”.PierwszeznichbardziejogólneobejmujeHnorma-
tywnyładspołeczny,któregokluczowymiwartościamisązbiorowapodmiotowość
iwzględnaautonomiawobecinstytucjipaństwa(ł)”.Samorządterytorialnyjest
natomiastinstytucjąspołeczną,wktórejwybraniczłonkowiezbiorowościdyspo-
nująuprawnieniamidopodejmowaniaikoordynowaniaspołeczniedoniosłych
działańzwiązanychzzaspokajaniempotrzebpublicznychmieszkańcówdanego
terytorium”.Takpojętysamorządmożeprzybieraćróżneformyczypostacie
wzależnościodkryteriumwięziłączącychczłonkówsamorządu.Gdypodstawą
wyodrębnieniasamorządujestwięźterytorialna,mówisięosamorządzietery-
torialnymoHrodzajsamorząduobejmującegowszystkieosobyzamieszkałena
terenieokreślonejjednostkipodstawowegopodziałuterytorialnego”.Samorząd
terytorialnybywaanalizowanywujęciudychotomicznymozarządzanieversus
samorządność.MożebyćrozumianywkategoriachoHokreślonegotypuzarządza-
niasprawamilokalnymi,czyjakozinstytucjonalizowanawładzadziałającawadmi-
nistracyjnieokreślonejgminie”45.Samorządmożebyćrównieżpojmowanyjako
wspólnotaujmowanaprzezpryzmatobywatelskiejpartycypacji46.Współcześnie
traciswąaktualnośćtradycyjnadychotomiaowładzalokalna–obywatele,awjej
miejscepojawiasiętriadaowładzesamorządowe–mieszkańcy–elitybiznesowe
ispołeczne47.Wzależnościodzasadrządzącychprocesamidecyzyjnymiimeto-
damizarządzaniasprawamiwspólnotylokalnejwyodrębniasięróżneichmodeleo
modelizolacji(władzabezkonsultacji),modelzamknięty(konsultacjezelitami),
modelsieciowspółpracakoordynowanaprzezorganywładzy48.
Najistotniejszymzformalnegopunktuwidzeniainstrumentemwspółdecydo-
waniabezpośrednioprzezmieszkańcówjestinstytucjareferendum.Niezależnie
doczęstotliwościjejstosowania,jestlogicznieprzeciwstawnawobecformuły
demokracjiprzedstawicielskiejorazpotencjalnieHkonkurencyjna”wobecwładz
lokalnych(któreHmusząwłożyćwięcejwysiłkówwto,abynieobudzićuśpionej
woliobywateliiniezmuszaćichdoużyciainstrumentu,jakimjestreferendum”)49.
Należypodkreślić,żeewolucjademokracjilokalnejdokonujesięwsamorzą-
dachlokalnych50.Samorządylokalneprzechodząprzezszeregprzemianstruk-
45C.Trutkowski,S.Mandes,Kapitałspołecznywmałychmiastach,Warszawa2005,s.283.
46A.K.PiaseckipodkreślaoHsamorządterytorialnyniejestjedynieformądecentralizacji
władzypaństwowej.Dlajegowzmocnieniaistotneznaczeniemazaangażowaniemieszkańców
wprocesssamoorganizacjiirealizacjiinteresówgrupowych”.A.K.Piasecki,Samorządteryto-
rialnyiwspólnotylokalne,Warszawa2009,s.30.
47C.Trutkowski,S.Mandes,Kapitał…,op.cit.,s.283..
48Ibidem.
49H.-G.Wehling,Demokracjazaczynasięnapoziomiegminy!?Partycypacjapolityczna
iproblemyzwiązanezkonsolidacjąsamorząduterytorialnego,[wo]KulturaPolitycznawPolsce
iwNiemczech.WybraneProblemy,(red.)G.Meyer,S.Sulowski,W.Łukowski,Warszawa
2007,s.188.
50A.Vetter,N.Kersting,Reforminglocalgovernment.Headingforefficiencyanddemo-
cracy,[wo]idem,ReforminglocalgovernmentinEurope,Wiesbaden2003,s.333.
