Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawyteoretyczneizałożeniametodologiczne
37
występujewzględniewąskozarysowanyzakresuprawnieńwładzsamorządowych,
tradycjacentralizacjiwładzy(wzakresiefinansów,rozbudowanynadzór),wdru-
gimjestzagwarantowany–szerokizakresautonomiiapozycjasamorządujest
tradycyjniesilniewyeksponowana.Wobujednakprzypadkachpołożonyjest
wyraźnynacisknadziałalnośćprzedstawicielskichstrukturwładzyiefektywność
realizacjizadańorazmodernizacjęsystemupoprzezracjonalizacjęekonomiczną
strukturimetodzarządzania(politykakonsolidacjijednostek,wprowadzanie
formkooperacjimiędzygminnej,promowaniezarządzaniametropolitalnego).
Systemnastawionyjestwwiększymstopniunadystrybucjęwartości,dóbriusług
niżnasamprocesuczestnictwawewładzy(legitymizacjasystemupoprzezoutput
kosztemlegitymizacjitypuinput).Członkowiespołecznościlokalnejwniewiel-
kimstopniuposzukujądodatkowychkanałówczyformpartycypacji.
Drugimodeltworzyhybrydalnademokracjalokalnałączącainstytucjeprzed-
stawicielskie(wtymrównieżmożebyćzaakcentowanasilnapozycjaorganów
wykonawczych,którychmandatmożebyćdodatkowowzmocnionypoprzezbez-
pośredniewybory)orazzinstytucjonalizowanebezpośrednieformyoreferendum
lokalne,konsultacje,petycjeetc.(np.Włochy,Polska).Ozastosowaniutychform
możerozstrzygaćnorma(np.referendumlokalnezmocyprawa),uprawniony
organsamorządowy,inicjatywamieszkańców.Partycypacjajestzinstytucjonali-
zowana,przyczyminstrumentytesąwłączanesporadycznieiwdużejmierze
kontrolowaneprzezorganywładzylokalnej.
Trzecimodellokalnejdemokracjipartycypacyjnej,uwzględniawdużym
stopniunowe,niekonwencjonalneformyuczestnictwaiwspółodpowiedzialności
wprocesierozstrzyganiasprawwspólnotylokalnej.Przewidzianajestmożliwość
oddolnegoinicjowaniaorazdużaswobodawzakresieformuczestnictwairepre-
zentacjiinteresów.Przykłademcharakterystycznymmechanizmówpartycypa-
cjilokalnejsązinstytucjonalizowaneiwzględnietrwalestosowaneprocedury
budżetowaniaobywatelskiego,instrumentye-demokracji,formydeliberacjietc.
(wniektórychjednostkachlokalnychWłoch,Hiszpanii,Niemiec,Holandii,Fran-
cji,etc.).
Czwartymodelradykalnejdemokracjilokalnej,sporadycznieisamoistnie
powstającynamarginesiegłównychtendencjirozwojowychobserwowanychwe
wspólnotachlokalnych,nawiązujedoideikomunizmumunicypalnego,ideału
demokracjibezpośredniej,Hhoryzontalnychruchówspołecznych”(np.można
odnieśćdoniektórychgminHiszpanii,Islandii,Finlandii,Kanady).
Należyjednocześniezaznaczyć,żeempirycznemodeledemokracjilokalnej
wykazująwzględnąautonomięwodniesieniudomodelusamorząduterytorial-
negoukształtowanegowdanympaństwie.Wistociezróżnicowaniewystępujące
pomiędzyjednostkamilokalnymilubregionamimożebyćbardziejznaczące,
niżmogłobytowynikaćzprzynależnościdookreślonegoorganizmupaństwo-
wegoiwspólnegosystemusamorządowego.Wramachjednegopaństwamogą
wykształcićsięiwspółwystępowaćodmiennemodeledemokracjilokalnej.
