Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
ROZDZIAŁI
Równolegledorozważańkoncentrującychsięnarozwiązaniachsłużących
upowszechnianiuiintensyfikacjizinstytucjonalizowanejpartycypacjipojawiają
sięrefleksje,którepozwalajądostrzecichambiwalentność64.Fundamentemsys-
temudemokratycznegojestpraworównegoudziałuwsferzepolitycznej,jednak
niejestonotożsameznakazem65,choćbytylkomoralnym,korzystaniaztego
prawa.Ofertazinstytucjonalizowanychformiprocedurniepowinnaprzesłaniać
formniekonwencjonalnych,spontanicznychiepizodycznych.Wytwarzaniesię
więzispołecznychwwynikuuczestnictwa,udziałwewspółodpowiedzialności,
akceptacjasystemumożemanifestowaćsięzaledwiewbiernymprzyzwoleniu.
Więzispołeczneniepowstająwwynikunarzuconychideiiwartości,niemogą
byćsztuczniekonstruowane.
Aktywnośćpolitycznałączywsobiebowiemaktywnośćpolitycznierele-
wantnąorazinneformyiobszaryonikłymznaczeniupolitycznym.Zasadnejest
zatemwyróżnienieinstytucjonalnieokreślonych–prawnierelewantnych–form
aktywnościpolitycznej,wszczególnościaktówpolitycznychocharakterzesfor-
malizowanymlubskonwencjonalizowanymiodróżnienieodrozmaitychniefor-
malnychzachowańiprzejawówstosunkudopodmiotów,obiektówiprocesów
politycznych.
Problemuczestnictwawsferzepublicznejjestobecnieinnejnaturyniż
wubiegłychstuleciachwXIXczyXXw.Współcześniemamydoczynieniaze
swoistymHnasyceniemuczestnictwem”różnychogniwistrukturwładzyiorga-
nizacjispołecznych,położeniemdużegonaciskunakwestiewspółdecydowania
wsprawachpolitykibezpośredniozahaczającychointeresyobywatelaorazuchy-
leniemwyłącznościczynnikaadministracyjnego,zjegoHnaturalnymi”tenden-
cjamibiurokratyczno-technokratycznymi.
WświetlewynikówbadańEuropejskiegoInstytutuRozwojuRegionalnego
iLokalnegomożnamówićokluczowejroli,jakąwrozwojuwspólnotlokalnych
(gmin)odgrywająliderzyspołecznościwrazzlokalnymielitamiorazozniko-
mymznaczeniuaktywnościspołecznejmieszkańców.JedenzraportówInsty-
tutuzawierakategorycznąkonkluzjęoHPotrzebaczynnegozaangażowaniaobywa-
telijakowarunekrozwojulokalnegojestideologicznymmitem,niemającymwiele
64K.W.Frieske,K.Pawłowska,Obywatelskapartycypacja:migotanieidei,[wo]Partycy-
pacjapubliczna.Ouczestnictwiewżyciuwspólnotylokalnej,(red.)A.Olech,Warszawa2011,
s.78–79;por.D.Held,Modeledemokracji,Kraków2010,s.362;zob.teżP.Rosanvallon,Le
mytheducitoyenpassif,HLeMonde”,nr20–21/6/04.
65Problemtraktowaniauczestnictwajednostekwżyciupolitycznymjakozobowiązania
poruszaD.Held,op.cit.,s.362.IdeałHczynnegoobywatela”wyprowadzonyzostałztradycji
demokracjiateńskiej,któragwarantowałaHprawowityudziałwprocesierządzenia”,alegity-
mowaniesięobywatelstwempolisczyniłatożsamymzprawemuczestnictwa.Zob.M.Finley,
Politykawświeciestarożytnym,Kraków2000,s.88.TejideiprzeciwstawiasięzasadaHwolności
odpolityki”traktowanajakoelementwspółczesnegodziedzictwademokracji.Zob.H.Arendt,
Odpowiedzialnośćosobistawwarunkachdyktatury,[wo]eadem,Odpowiedzialnośćiwładza
sądzenia,(red.)J.Kohn,(przeł.)W.Madej,M.Godyń,Warszawa2003,s.350–351.
