Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Lądowaczęśćhydrosfery
zatem55%zapasówwódpodziemnychhydrosfery.Czaspełnejwymianytychwód
sięgamilionówlat;sątowodypradawne(tab.1.2)(Wieczysty1970).
Wodypodziemnestrefzwolnionejwymianyistagnacjiwódwchodząwtzw.
litologicznyobiegwód.Wodytepozostająwścisłymzwiązkuzprocesami,jakimi
sąpoddawaneskaływodonośnepodczasrozwojugeologicznegodanegoobszaru
(Macioszczyk2006).Kontynentalnezapasywódpodziemnychorazszacunkowe
wielkościodpływupodziemnegodorzekprzedstawiatabela1.3.
Tabi1i3iZapasywódpodziemnychnakontynentachiwybraneichcharakterystyki
Europa
Azja
Ameryka
Północna
Ameryka
Południowa
Afryka
Australia
Kontynent
Wysokość
mn.p.m.
300
950
700
580
650
350
dogłębokości
2000m
1,6
7,8
4,3
3,0
5,5
1,2
Zapasywódpodziemnych
Vmlnkm3
dogłębokości
200m
0,5
1,3
0,7
0,5
1,0
0,3
słodkich
3,40
1,90
2,27
0,30
1,39
tys.km3l
podziemny
Odpływ
dorzek
1,12
3,75
2,16
4,12
1,60
0,58
V
p
lrok-1
podziemnych
Jednostkowe
zapasywód
km3/km2
0,15
0,18
0,18
0,17
0,18
0,14
V/A
słodkich
Udział
wód
87
44
44
41
25
%
Źródło:Doganowskij,Malinin2004.
1.1.Genezawódpodziemnych
Zdecydowanawiększośćwódpodziemnychhydrosferypochodzizopadówatmo-
sferycznych.Sątopodziemnewodyinfiltracyjne(nazywaneteżmeteorycznymi)3,
któretworząsięwskałachskorupyziemskiejwskutekprzesiąkaniaopadów
3Prekursoremteoriioatmosferycznym,infiltracyjnympochodzeniuwódpodziemnych
byłżyjącywIw.p.n.e.Witruwiusz(MarcusVitruviusPollo).Dotwierdzenia,żewodypodziemne
pochodzązopadówatmosferycznychpowróciłdopieropółtoratysiącalatpóźniejLeonardoda
Vinci(1452–1519),ateoriętęuzasadniłszczegółowoBernardPalissy(ok.1510–ok.1589).
InfiltracyjnateoriaPalissy’egobyłaprzeznastępne250latznówodrzucanaiośmieszana.Choćbyli
teżjejzwolennicy,m.in.EdmeMariotte(1620–1684)iMichaiłW.Łomonosow(1711–1765).
WXIXw.teoriawyjaśniającaatmosferyczne(opadowe)pochodzeniewódpodziemnychzostała
wkońcuzaakceptowana.
52
