Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wodypodziemne
atmosferycznych,wypełniającpołączonepróżnieskalnenadpodłożembędącym
dlaprzesiąkającejwodynieprzepuszczalnąbarierą4.Ilośćwódprzesiąkających
wgłąbskorupyziemskiejjestuzależnionaodwieluczynników,głównieodilości
inatężeniaopadówatmosferycznych,rzeźbyterenuizdolnościskałdoprzewo-
dzeniawody.Sąobszary,naktórychwodaopadowapraktycznieniewsiąka,sąteż
takie,gdzieprzesiąkaprzezskałynawet50%opaduatmosferycznego.
Podziemnewodyinfiltracyjnewystępujągłówniewprzypowierzchniowych
skałachskorupyziemskiej,naróżnychgłębokościach,wdogodnychwarunkach
(odpowiedniailośćopadówiznacznazdolnośćskałdoprzewodzeniawody)nawet
dokilkukilometrówwgłąbZiemi.Naniektórychobszarachmogąpochodzić
takżezprzesiąkaniawódpowierzchniowychrzecznychlubjeziornych.
Wodyinfiltracyjnesągłównymtypemgenetycznymwódpodziemnychwprzy-
powierzchniowejczęściskorupyziemskiej;uczestnicząaktywniewcykluhydrolo-
gicznym,stądichzasobysąodnawialne.
Whydrosferzesąteżwodypodziemneinnejgenezy:kondensacyjne,juwenilne,
reliktoweimetamorficzne.Ichrolawglobalnymcykluhydrologicznymjestjednak
niewielka.
Podziemnewodykondensacyjne5powstajązparywodnejprzenikającejzatmo-
sferywgłąbziemiitamkondensującej.Badaniawykazują,żewodypodziemne
mogąbyćzasilanetakżewodąpowstałąwwynikuskraplania(kondensacji)pary
wodnejnietylkowgruncie,aleteżnapowierzchniziemi.Procestenprzebiega
głównienocą.Wciągudnianaskutekinsolacjisilnienagrzewasięprzypowierzch-
niowawarstwagruntu,wktórejmaksymalneciśnienieparywodnejwpowietrzu
glebowymjestdużowiększeniżciśnienieparywodnejwpowietrzunadgruntem.
Nagrzanawciągudniawarstwagruntuwnocysilniesięoziębiawskutekwypro-
mieniowaniaciepła.Gdyoziębisiędotemperaturypunkturosy,zgromadzona
wniejwdzieńparawodnapodlegakondensacji.Ilośćpowstającejwtensposób
wodyjestzazwyczajniewielka;znacznajejczęśćulegawyparowaniuprzywzroście
temperaturypowietrza.Przetowodykondensacyjnenieodgrywająwiększejroli
wzasilaniuwódpodziemnych.Jedyniewstrefiepustyń,półpustyńisuchegostepu
wodakondensacyjnastanowiznacząceogniwowbilansiewodnymgleb.Ilośćwo-
dypochodzącejzkondensacjiparywodnejwgrunciewstrefiesuchegostepu
4Wodaopadowaprzesiąkawzasadzietylkoprzezskałyprzepuszczającewodę;sątoskały
przepuszczalne.
5PrekursoremteoriikondensacyjnegopochodzeniawodybyłArystoteles(IVw.p.n.e.).
Uważałon,żeparawodnazmieniasięwwodę,wnikapodZiemięizasilarzeki.Teoriękonden-
sacyjnegopochodzeniawódpodziemnychponownieprzywołałw1644r.Kartezjusz,czyliRené
Descartes.Rozwijalijąpóźniej(odXIXw.):OttoVolger,MauriceLugeon,KarlKegel,Alek-
sandrF
.LebiediewiRomualdRosłoński.
53
