Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Imaginauci.PismowyobraźniwpoezjiB.Leśmiana,J.Czechowicza,K.KamilaBaczyńskiegoiT.Nowaka
JoannyTokarskiej-Bakiropiśmie.nStarowieknaprawdębyłtakąksięgą[ś],złożonązliter
świętegoalfabetu,zktórychkażdaczerpałaswąmoczudziałuwwielkimimieniuBoga”42.
Wyróżnionewtytulemojejksiążkidookreślenienpismowyobraźni”wyznaczahory-
zontzałożeńinterpretacyjnych,wprowadzaistotnykontekstbadawczy,jestnimantropolo-
giasłowa,awszczególnościantropologiapisma.Teinspiracjewymagająszerszegokomen-
tarza.Antropologiapismarozumienpismo”inaczejniżJacquesDerrida,kładącynaciskna
jegouprzedmiatawiającycharakter,naniereferencjalnośćiaposterioryczność43.Formułę
npismowyobraźni”tworzęwanalogiidoomawianegoprzezJoannęTokarską-Bakirpi-
smasakralnego.WksiążceObrazosobliwy.Hermeneutycznalekturaźródełetnografcznych
uczonarozbrajapodziałnaoralnośćipisemność,przedstawiawłaściwydlareligijności
typuludowegopisemnywymiarustności,odznaczającysięmiędzyinnymiprzyznawaniem
słowucharakterubytowego(ontologiaarchaiczna),zasadąnierozróżnialności(rozumianą
zaGadamerem)[J.T.B.,131-171].Teinspiracjeprowadządoprzekonania,żefunkcjawy-
obraźniwzajmującejmniepoezjijestpodobna(alepodkreślam-nietożsama)dosakralne-
gopisma44.Tumetafory(refleksypracywyobraźni)powołująrzeczywistość,jednocześnie
językwypowiadatajemnicę,cotłumaczyhermetycznycharaktertwórczościwskazanych
autorów.Toteżbędąmnieinteresowaćpoetyckieprzedstawieniadziałającetak,jaksakralne
słowa,swoiściezakamuflowanemetarefleksje.
Pismowyobraźnito,wwieluaspektachwspólnedlainteresującychmnieautorów,
zapleczeradykalnejpracywyobraźni,związanezwyboremtradycjialternatywnej,raczej
nieprzyswojonejwliteraturzeimwspółczesnej.Zewzględunaważneicharakterystyczne
dlanichinspiracjefolklorem,wyobraźniąludową,wielokrotniepoświadczonewbada-
niachzainteresowaniamagią,zaklęciem(praceTadeuszaKłakaoCzechowiczu,Doroty
SiworiStanisławaBalbusaoNowaku),umieszczamtedzieławobszarzeopisanejprzez
MarięJanion(przedtemVincenza)n(nie)samowitejsłowiańszczyzny”-czegośniegdyś
bliskiego,dziśwypartego,copoeciodzyskują,przenosządowłasnychjęzyków.Mówił
Nowak:ndosłowapisanegomiałemstosunekjaktypowychłop-śmiertelniepoważny”
[Sw,295].
Bólzębów(iprzypisdodrugiegoepigrafu)
BólzębawzięłamzopowiadaniaHansaChristianaAndersenapt.CiociaBólzęba45.Bohater
tejhistoriidowiadujesię,żedarwyobraźnipoetyckiejbędziemusiałokupićbólemzębów,
ważniejszejednak,żewtensposóbsamautor,cierpiącycałeżycienabólezębów,mówi
oopanowywaniuichsiłąwyobraźni.Wyobraźniabowiemniejestrównoznacznazidyllą,
alechroniprzedrozpaczą,bywa,żeoswajanicość.
Wedletejzasady-zranionejwyobraźni-możnabywykreślićliniębiopoetycką:Le-
śmian-Czechowicz-Baczyński-Nowak.Żyd(zczasemwPolsceniemiałoznacze-
42
Tamże,s.109.
43
Zob.J.Derrida,Farmakon,przeł.K.Matuszewski,w:Pismoflozofi,wybóriprzedmowaB.Banasiak,
Kraków1993;tenże,Ogramatologii,przedmowa,posłowieiprzekł.B.Banasiak,Łódź2011.
44
Intuicję,bytakczytaćwyobraźniępoetów,potwierdzaesejWiesławaJuszczakaPoetaimit(Wołowiec
2014),wydanynaetapieostatniejredakcjitejksiążki.
45
H.Ch.Andersen,CiociaBólzęba,w:Baśnieiopowieści,t.3,przeł.B.Sochańska,Poznań2006.
