Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8.Instrumentypolitykigospodarczej
33
nychoraztechnologie.Wśródinstrumentówprawnychnaczołowysuwająsię
formyprawnewłasności,przedsiębiorstw,azwłaszczaspółek,systempolityczny
realizującyswobodyobywatelskie,atakżeszerokopojętysystemidentyfikacji
kulturowej.
8.Instrumentypolitykigospodarczej
Najprostszadefinicjaninstrumentupolitykigospodarczej”nakazujerozumieć
gojakozmienną,którapomagaosiągnąćzałożonycel.Wtymsensieinstrument
jestsynonimemnarzędzia.Abyjednakjakaśzmiennamogłabyćuznanaza
instrumentpolitykigospodarczej,musiposiadaćtrzycechy.
Pierwszącechąjestpodleganiekontroli.Niemożebyćbowieminstrumentem
politykitakazmienna,którajestzupełnieniezależnaodpodmiotuprowadzą-
cegopolitykę.Niechodzitujednakosytuacjępełnejkontrolinadskutkami
zastosowaniadanegonarzędzia.Istniejąbowiemtakieinstrumentypolityki
gospodarczej,któredziałająautomatycznie(np.tzw.automatycznestabilizatory
koniunktury,doktórychzaliczasięprogresywnypodatekdochodowy)wtym
sensie,żeniezależnieodwolipodmiotuprowadzącegopolitykędoprowadzają
systemgospodarczydostanurównowagi.Wkonsekwencjikontrolanadtymi
narzędziamijestznacznieograniczona.Niezmieniatojednakfaktu,żepod-
miotprowadzącypolitykęgospodarczązawszemożepodjąćdecyzjęozmianie
ilościowejinstrumentu,np.opodwyższeniustawkipodatku.
Drugącechąinstrumentówpolitykigospodarczejjestskuteczność,rozumiana
jakozdolnośćdowpływunaceletejpolityki.
Trzeciącechąjestniezależność,któraprzejawiasięwmożliwościodróżnienia
zmiennejodinnychinstrumentówpodwzględemmożliwościkontrolowania
iskuteczności5.
Instrumentypolitykigospodarczejmogąbyćklasyfikowanewedługrozmaitych
kryteriów.Podstawowymkryteriumjestniewątpliwiebezpośredniośćoddziały-
wania.Ztegopunktuwidzeniawyróżniamynarzędziabezpośrednieipośrednie.
Narzędziabezpośredniesprowadzająsiędonakazuokreślonegozachowania.
Dogrupytejmożnazaliczyćm.in.limityprodukcyjne.
Instrumentypośrednieopierająsięnaoddziaływaniunapostawyizachowania
podmiotówgospodarczych(konsumentówiprzedsiębiorstw).Oddziaływanie
5Por.N.Acocella,Zasadypolitykigospodarczej,Warszawa2002,s.220.
definicja
cechy
kontrolowalność
skuteczność
niezależność
klasyfikacje
instrumenty
bezpośrednie
instrumenty
pośrednie