Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
§1.Semiotycznywymiarfaktuspołecznego
25
Takwięcpodstawęfaktuspołecznegostanowiązrozumiałe
działaniaspołeczne.Aotoklasycznadefinicja:
Socjologia(wsensie,jakinadajemytutemubardzowieloznacznemu
słowu)jestnauką,któradziękiinterpretacjidążydozrozumienia
działaniaspołecznegoiprzeztodoprzyczynowegowyjaśnieniajego
przebieguiskutków.„Działanie”oznaczaludzkiezachowanie(zewnętrz-
nylubwewnętrznyczyn,zaniechanieczyznoszenie),jeśliioile
działający,bądźwieludziałającychwiążeznimpewiensubiektywny
sens.Natomiastdziałanie„społeczne”jesttakimdziałaniem,które
wedleintencjonalnegosensudziałającegolubdziałającychodnosisię
dozachowaniainnychludziijestnaniezorientowanewswoim
przebiegu(6).
KoncepcjadziałaniaspołecznegoWeberawyraźniezawierakate-
gorięsemiotyczną–znaczenie.Coprawdaniektóreinterpretacje
sprowadzałyjądokategoriisubiektywnej,psychologistycznej,ale
podkreślićtrzeba,żeprzytoczonadefinicjaopierasięnazawartej
wniejimplicitezasadzieintersubiektywnościdziałań,oczymświadczy
możliwośćuchwyceniaznaczeniadziałaniadrugiejosoby.Nicjednak
Weberniemówiotakichkonsekwencjachsemiotycznegoujęcia
działaniajakformywyrażaniaznaczeńdziałań.Komunikacjaniejest
więcrównieżbranapoduwagęwanaliziedziałań,chociażbyłbyto
logicznyrezultatjegoujęcia.
Rozumienie(Verstehen)byłokoncepcjąrzadkoużywanąwsemio-
tyce(Iwańska1974:75),alenależydoniej,zwłaszczagdychodzi
ozagadnieniapragmatyczne,jakimjestkwestiaznaczeniadziałania.
DlaWeberarozumieniedziałańbyłopierwszymzadaniemsocjologii
(Abel1948;Parsons1968:635).Stanowiłojegopodstawowypostulat
metodologicznydlanaukspołecznych,aleiniewielewięcej.Weber
zatypidealnydziałaniaspołecznegoprzyjąłdziałanieracjonalne,tj.
świadomiekierowaneprzezaktora.Stanowiteżonopunktwyjścia
interakcjonizmusymbolicznego.Uważasięjednak,żewteoriiWebera
sąjeszczeelementymechanicystyczne.Jestonaopartanatele-
