Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ogieńinterpretacjiichłódanalizy
30
Doporządkubolesnejutraty,wzbogaconejoprzywołaniegłów-
negociemiężyciela,czyliRosji,dochodzikolejnyelementwyobra-
żonegodyskursunarodowego–krajobraz.Trudnoskonstruować
skutecznywizerunekpatriotybezjegomiłościdoziemiojczystej.
Zbitka:ojczyzna–ziemia–miłośćponowniekierujenaswstronę
psychoanalizyzewzględunaścisłyzwiązeksferyuczuciowejmó-
wiącegopodmiotuznaocznąpercepcją,oczymprzekonywałjuż
dawnoGeorgSimmel:nkrajobrazjestjużtworemduchowym,nie
możnagonapotkaćwświeciezewnętrznym,żyjetylkodziękijedno-
czącejsileduszy,jakowymykającysięporównaniommechanicznym
splottego,codane,itego,cojestnasząkreacją”4.Emocjenarodo-
wejnarracji–oprócztraumyutraty,upadłejwielkościiniewinnego
cierpienia–organizujerównieżsympatyczny,wręczrozkosznyobraz
miłosnegozwiązkuwyobrażonegojazrodzinnąziemią.Wodróż-
nieniuodpoprzednichelementówmonologutudominujeczynnik
pozytywny,wekonomiiuczućlokującysięraczejpostroniezysków
niżstrat,idlategowłaśnieszczególnienośnydlaanalizydyskursu
patriotycznego.
PrzywołanyfragmentdramatuDorotyMasłowskiejmacha-
rakterironiczny,sarkastyczny,miejscamiwręczgroteskowoprze-
śmiewczy.Trudnosobiewyobrazić,żedokładnietakitekstpłynie
zpolskiegoradia,choćskładającesięnaniegofrazydoskonalezna-
nesązrozmaitychpatriotycznychpogadaneknaszejsferypublicz-
nej,dzisiajiwprzeszłości.Cowięcej,znanesąrównieżzliteratury.
Zdrugiejstrony,intelektualno-emocjonalnepowikłaniazbiorowe-
gopodmiotuPolaków,wykreowanegowmonologu,nietrudnoza-
obserwowaćwnaszychwspólnotowychreakcjach,cobyznaczyło,
żemająswojerealnejądro,toznaczyżeprzemawiająceprzeznie
uczuciasąprawdziwe.Uczuciazawszesąprawdziwe,tylkosłowasię
znimirozmijają,comożnabyuznaćzaskondensowanądefinicję
wszelkiegodyskursu,nietylkonarodowego.
Trudnosobierównieżwyobrazić,bytekstanalogicznydoradio-
wegobełkotuzdramatuMasłowskiejmógłbyćwygłoszonyzcałą
powagąipatosem,bezironicznegodystansułAjednak.Wczytując
sięwXVII-wiecznyWywódjedynowłasnegopaństwaświataksiędza
WojciechaDębołęckiego–gdziejużsamtytułzdradzaprzesunię-
cieocharakterzeperwersyjnym–odnajdujemydokładnietęsamą
4G.Simmel,Filozofiakrajobrazu,w:tegoż,Mostidrzwi,tłum.M.Łukasiewicz,War-
szawa2006,s.303–304.
