Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskieelementarzedonaukiczytania
wlatach1550–1994
Czymozolnośćnaukiczytaniabyłaspowodowanametodąnauki,czy
teżźleopracowanymielementarzami?Zapoznajmysięzhistoriąpolskich
elementarzy.
Łacińskiwyraz
elementum
oznaczatylesamo,copierwiastek,element
albomateriapierwotna.Elementarzjestpierwsząksiążką,zktórąuczeń
sięspotykawszkole,napodstawiektórejpoznajetajnikipisaniaiczytania,
dlategopowinienbyćtakwykonany,abyzainteresowałuczniaiprzykuł
jegouwagę,abyniezdawałomusię,żenaukajestmozolnaiciężka,aco
najgorszenudnainikomuniepotrzebna.
Pierwszeeuropejskieelementarzepojawiłysięjużwwiekachśrednich
wpostaciabecadlników.Pozapoznaniusięzewszystkimiliterami,przystę-
powanodopoczątkowejnaukiczytanianapodstawiePismaświętego.
Nanaszymrynkuksięgarskimpojawiłoostatniobardzowieleelemen-
tarzy,dobrychizłych,dziękiktórymnauczycielestarająsięnauczyćswoich
uczniówpodstawowychumiejętności,odopanowaniaktórychzależećbę-
dzieichpomyślnaprzyszłośćjakoucznia,apotemjako...
Nazwa„elementarz”powstaławPolscenapoczątkuXVIIIwiekuiozna-
czałaksiążkędonaukiczytaniaipisania.WGalicjiksiążkitakienazywano
„lamentorzami”(prawdopodobnieniejednodzieckolamentowałonadnimi).
NatomiastŚlązacytepodręcznikinazywali„slabikorzami”,oddawnegospo-
sobuczytania,takzwanegosylabizowania,„slabikowania”19.
Dziełem,któresięprzyczyniłodopowstawaniapierwszychelementarzy
polskichbył
Traktatoortografii
sporządzonyokoło1460roku,któregoorygi-
nalnytekst,jakprzypuszczająnaukowcy,jestwcześniejszyprawdopodobnie
19J.Madeja,
ElementarzeinaukaelementarnaczytaniaipisanianaŚląskuwwiekach
XVIIIiXIX(1763–1848)
,Katowice1960,s.15.
23
