Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Grajakoelementrzeczywistościkulturowejczłowieka
15
Grąjestnietylkobrydżczypoker,alerównieżhandel,wojna,sianiegenów20,
zwalczaniewirusówprzezsystemodpornościowyczywzrostdrzewwlesie.Jeślizy-
skiistratyuczestnikówgrybilansująsię(jeśliktośwygrywa,toktośmusiprzegrać),
wówczasgramacharakterkonkurencyjny.Wprzeciwnymrazie-jeśliniedochodzi
dozbilansowaniazyskówistrat-gramacharakterniekonkurencyjny21.Wielegier
możeteżposiadaćcharaktermieszany,wymagającodgraczyumiejętnościpodejmo-
waniadecyzjistrategicznych22.
Grystanowiąważnyskładnikegzystencjiczłowiekaidziękiwielkiejróżnorodno-
ści,mogąpełnićwieleistotnychfunkcji:
-
sąregulatoremkonfliktówspołecznych(np.gryrynkowe,polityczne,sportowe)
-
stanowiąźródłointensywnychprzeżyćemocjonalnych(np.udziałwgrze-zaba-
wie,wgrzesportowej,graaktorów,muzyków)
-
sąstymulatoremrozwojuosobowości(grykomputerowe,planszowe,grywkul-
turzefizycznej)
-
mogąstanowićszansęlubnarzędzieawansuspołecznego(np.granagiełdzie,gra
sportowcówlubartystów)
-
strukturalizująrzeczywistośćspołeczną(np.grysymulacyjneistrategiczneoraz
gryrealizowanewgrupieluborganizacjispołecznej)23.
1.1.Definicjagry
Francuskiejeu,niemieckiespiel,rosyjskieigra.Poleznaczeniowełac.ludus
(czyligra,zabawa)obsługiwanejestprzezdwarzeczowniki:przezzabawęigrę,przy
czymgranicamiędzytymidwomawyrazaminiejestzbytwyraźnaikonsekwentna,
podobniejakwjęzykuangielskim,gdzieopróczplaywystępujerównieżgame.
Językpolskiwklasyfikacjitejdziedzinyżycialudzkiegozastosowałswoistekry-
teria,odróżniajączdecydowanieto,cojestzabawą,toznaczywspółdziałaniemnna
niby”,odtego,cojestgrą,tj.walkąnnaniby”24.
20RichardDawkinswswojejklasycznejjużksiążceSamolubnygenzaproponował,abynaewo-
lucjęgatunkówspojrzećzperspektywypojedynczychgenów,któresąngraczami”.Dobórnaturalnyjest
zaśwynikiemgry,wktórejbiorąudziałgracze(geny)postępującywedługróżnychstrategii.Zob.szerzej
R.Dawkins,1996,Samolubnygen,PrószyńskiiS-ka,Warszawa.
21Grykonkurencyjnenazywasię-niecomyląco-gramiosumiezero,choćichsumawypłatmoże
byćniezerowa.Wgrachtychzwiększeniekorzyścidowolnegograczawymagazmniejszeniakorzyści
reszty.Grytakiemożnazawszesprowadzićdorównoważnejstrategiczniepostaci,wktórejsumawypłat
jestzerowa.Gryniekonkurencyjne,zwanegramiosumieniezerowej,sąbardziejzłożone,zdarzająsię
wśródnichtakie,wktórychoptymalnastrategianiektórychlubwszystkichgraczyjestrównieżkonkuren-
cyjna,zdarzająsięitakie,którychwygraniewymagakooperacji.
22Zob.szerzejT.Kaczmarek,Gryspołeczne.Artykułpublikowanynastronieserwisuinternetowe-
gowww.teoriagier.emaus.waw.pl(stronaJanaKotlarza).
23R.Panfil,2006,Prakseologiagiersportowych,AWF,Wrocław,s.15.
24R.Caillois,Gryiludzie,op.cit.
