Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wiedząc,żewojnawAzjiinaPacyfikubudziłaznacznie
mniejszezainteresowaniehistorykówniżwojny
europejskietoczonewXXwieku,znającskłonność
większościAzjatówdopisaniapamiętników,myślałem,
rozpoczynającpisanietejksiążki,żebędęzmuszony
pozostawićwcieniuolbrzymiepokładytej
skomplikowanejhistorii.Aleprzybadaniuzbiorów
znacznejliczbybibliotekeuropejskichiazjatyckichłatwo
byłozebraćogromnądokumentację.Byłemszczególnie
zaskoczonyliczbąopublikowanychrelacjinaocznych
świadków.Większość,naturalnie,pochodziodludzi
Zachodu,przeważnieanglojęzycznych,alejesteśmy
wposiadaniutrzechwielkichzbiorówtłumaczonych
zjapońskiego.Znajdąsiętuteżśladylicznychrelacji
pochodzącychzKoreiPołudniowej,Singapuru,Indonezji
czyFilipin.Noweźródłazaczynająpogłębiaćobraz
pamięciowojnie,któregoniemożnajużograniczać
dodualizmukat/ofiara38.Źródłauzupełniającestanowi
kilkawywiadów.PonadtoInternetdostarczaolbrzymiej
liczbysurowych(nieopracowanych)dokumentów,relacji
naocznychświadkówczyobrazów(plakatyalbo
propagandowefilmywojenne,fotografiezepoki,pomniki,
muzea)obokwszelkiegorodzajuforówdyskusyjnychczy
rzadziejodwiedzanychstronpropagandowych39.
Zasadniczapułapkadokumentówpisanychgłównie
poangielskukryłasięwtym,żeistniałoryzyko
poświęceniaprzesadnejuwagilosomludziZachodu
(przypomnijmy:mniejniż1%wszystkichofiarwAzji),
azwłaszczazachodnimjeńcomwojennym.Wydaje
misię,żeudałosiętegouniknąć.Dokumentówwjęzyku
angielskimnainnetematybyłorówniedużo,wtymtakże
dokumentówpisanychpoangielskuprzezsamych
Azjatów.Pozatymoddawnawielepracazjatyckich
historykówlubpolitologówtłumaczysięnaangielski.
SympozjaikonferencjeodbywająsięwAzjiprawie
wyłączniewtymjęzyku,nawetjeżeliuczestniczywnich
niewieluludzizZachodu40.Jeżeliwięcstanowiąonetylko
niewielkączęśćżycianaukowegowdanymkraju,można
przypuszczać,żewiększośćnajważniejszychpublikacji
