Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
13
testanci–katolicy;wśródtychpierwszychdominowaliluteranie,jed-
nakprzezpewienczaskalwinibyliważnągrupą),poniekądmożnamó-
wićotym,cowspółcześniejestokreślanesłowemflmultikulturowość”
.
WToruniubowiemnajbliższymkontekstempolskichepitalamiówbyły
niemieckie–np.Rozkosznywirydarz…zostałpoprzedzonyniemieckim
wierszemnacześćtejsamejpary;zkoleiZwycięskakoronaAdamaŁap-
czyńskiegopojawiłasiępomiędzydwomaniemieckimiwierszamipo-
święconymitymsamymosobom;przedWolnąelekcyjążonyumiesz-
czonowierszniemiecki,aponimnastępowałutwórłaciński.
Najogólniejprzyjmijmy,żewierszweselnybyłjednymzgatunków
poezjiokolicznościowej:
Epitalamiumjesttoutwóruświetniającywesele,przedstawiającyprag-
nieniaoblubieńcaioblubienicy,ichpochwałyorazsamąuroczystośćwe-
selną15.
Łacińskąnazwąepithalamium(zgr.epithalámios–pieśńweselna;od
słów:ep.–na,orazthálamos–sypialnia,komnatamałżeńska;łac.thala-
mus–sypialnia,łożemałżeńskie)wstaropolszczyźnieokreślanopoetyckie
utworyokolicznościowepisanenazaślubiny.Byłatonazwatradycyjna,wy-
wodzącasięzliteraturyrzymskiej;oboczniepojawiałasięteżformaephi-
talamion.Niecorzadziejużywanoinnejnazwypochodzeniagreckiegohy-
ménaios(odhymén–błona,lubHymen,Hymenajos–bógwesela),czasem
wformiezlatynizowanejhymenaeuslubspolonizowanejflhymeneusz”16.
Epitalamiumbyłopochwałąparywstępującejwzwiązekmałżeński,aza-
razemrodów(wkulturzeszlachty)czyrodzin(wkulturzemieszczan)17.
15M.K.Sarbiewski,Opoezjidoskonałej,czyliWergiliusziHomer,przeł.M.Ple-
zia,oprac.S.Skimina,Wrocław1954,s.246.
16K.Mroczek,Epitalamium,[w:]Słownikliteraturystaropolskiej.Średniowie-
cze–renesans–barok,red.T.Michałowska,Wrocław1998,s.218–219.Zob.Epi-
talamiaantyczneczylistarożytnepieśniweselne,przekł.,oprac.M.Brożek,uzu-
pełnieniaJ.Danielewicz,Warszawa–Poznań1999;Szesnastowieczneepitalamia
łacińskiewPolsce,przekł.,komentarzM.Brożek,wstęp,oprac.J.Niedźwiedź,Kra-
ków1999.
17flÓwnowy[mieszczański]indywidualizmkoncentrowałsięprzedewszyst-
kimnarodzinie.Prywatnyświat,doktóregowycofywałsięmieszczaninzmęczo-
nyobowiązkaminasceniepublicznej,opierałsięnasolidnymfundamenciecnót
życiarodzinnego.Chodziło,naturalnie,o»Rodzinę«pojmowanąwnowysposób:
