Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
Francuskaliterackatradycjagrozy
sławniejszychkolegówpopiórze.Złożyłosięnatozapewnewie-
leprzyczyn.Jegoproza,niezwykleerudycyjna,jesthermetyczna
iskierowanadowąskiegogronaodbiorcówoszerszejkompetencji
kulturowej.Grozanakartachjegopowieścimabardzosubtelny
smakipowiązanajestraczejzbluźnierstwem,upadkiemmoralnym
niżokrucieństwempodanymwprost(jaknp.udeSade’a),choćnie
brakujewniejiwątkówmakabrycznych.
WtomieopowiadańLesdiaboliques(Diablesprawy),opubliko-
wanymw1874roku,odnajdujemyzarównowspomnianeelementy
grozyzwiązanejzeświętokradztwem,jakimakabreski.Wopowia-
daniuLerideaucramoisi(Karmazynowazasłona)spotykamyukazu-
jącegosięnapłótnieduchazmarłejkochanki.Wnastępnychutwo-
rachpojawiająsięjużmakabrycznescenywyrywanychserc(Àun
dînerd’athées–Obiadateuszy,Lavengeanced’unefemme–Zemsta
kobiety).Cojednakważne,wbrewpozorom(niewiemydokońca,
czywbrewintencjom?)opowiadaniatemająwymiarmoralizator-
ski.Twórczośćinnychomawianychwtymkontekściepisarzyjest
goraczejpozbawiona.
Innymprzykładempisarzalubującegosięwtematycegrozy
iniesamowitościjestProsperMérimée(1803–1870),któryzasłynął
dwiemaniezwyklepopularnymipowieściami.Doczekałysięone
udanychadaptacjioperowychifilmowych–sątoCarmen(1845)
orazLokis(Rękopisprof.Wittembacha)(1869).Taostatniapowieść
zostałarównieżprzeniesionanaekranprzezpolskiegoreżyseraJa-
nuszaMajewskiegow1970roku.
WCarmenzaznajamiamysięzhistoriądonJoségoLizzarra-
bengoa,żołnierza,któryschodzinazłądrogępodwpływemcygan-
kioimieniuCarmen.Auragrozy,tajemniczości,magiioraztajem-
nychnaukspowijacałąopowieść.Wfabuleniebrakujerównież
okrucieństwaiprzemocy,morderstwirabunków.
29
