Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KonsumpcjapiwawEgipcieiSudanie.Szkichistoryczny
15
prawdopodobniezkońcaIIItysiącleciap.n.e.,KodeksHammurabiegozokoło
1755–1750r.p.n.e.,HymndoNinkasizokoło1800r.p.n.e.czytabliczki
zEbla,datowanena2500r.p.n.e.,dostarczajądowodów,żewarzonowtym
czasieznaczneilościpiwa.Przypuszczasięjednak,żewspomnianeteksty
mogłyfunkcjonowaćwformieustnejdużowcześniejnimzostałyspisane
4
.
WwypadkuEgiptuiSudanupodobnieniemawątpliwości,żepiwobyło
tamznaneprzynajmniejodpoczątkuepokifaraonów.Ojegoistnieniudono-
sząprzedewszystkimautorzygreccy(Galen,HerodotiStrabon),apóźniej
rzymscy(Pliniusz,Iw.n.e.;Ateneusz,IIIw.n.e.).Pisalionimzazwyczaj
krytycznieorazutożsamializbiedąinapojemludu
5
.WEgipcienigdynie
byłodobrychwarunkówdouprawywinorośliidlategowłaśniepiwostało
sięnajważniejszymnapojemspołeczeństwaegipskiego.BoginiHathormiała
byćmistrzyniąpijaństwaiwynalazczyniąpiwa,aOzyrysnauczyłludzije
warzyćjakDionizosGrekówrobićwino.Ujawniajątoreliefymiędzy
innymizgrobówVdynastiiwSakkarze.Wszystkowskazujenato,żepiwo
byłołatwodostępneitanie,awodróżnieniuodinnychużywekdostarczało
cennychkalorii.Ostatnieodkryciadowodzą,żewstarożytnymEgipciepro-
dukowanotennapójnietylkowwarunkachdomowych,alenawetnaskalę
masową.W1989r.wHierakonpolisodkrytokadzieceramiczne,wktórych
mogłosięzmieścićdo390litrówtrunku,cowskazujejużnaprawdziwy
browar,aniewytwórczośćdomową
6
.Podobną„fabrykępiwa”odsłonięto
w2021r.wAbydosjejpoczątkisięgająwięcponad5tys.latwsteczdo
czasówkrólaNarmera,któryzjednoczyłEgiptistniejącypotemwlatach
3150–2613p.n.e.
7
Wznalezionychtamolbrzymichkadziachpodgrzewano
4M.Nelson,TheBarbarian)sBeverage.AHistoryofBeerinAncientEurope,Rout-
ledge,London2005.
5A.Lucas,AncientEgyptianMaterials&Industries,E.Arnold,London1948,
s.20.
6M.Mona,R.El-Sayed,M.A.Fouad,EgyptianBeverages.AJourneythrough
AncienttoModernTimes,„IAJFTH”2018,t.4(1),s.201;J.Geller,FromPrehistory
toHistory.BeerinEgypt,[w:]TheFollowersofHorus.StudiesDedicatedtoMichaelAllen
Hoffman,1944–1990,red.R.Friedman,B.Adams,OxbowBooks,Oxford1992,s.21.
7ArchaeologistsUnearthWorld)sOldestKnownBeerFactoryinEgypt,„BBCNews”,
15II2021r.,https://www.bbc.com/news/world-middle-east-56067717(dostęp:
10VIII2021r.).