Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Zakorzenienie,wykorzenienie;metaforawrefleksjisocjologicznej
Ichwskaźnikiemjestzdolnośćjednostekdookreśleniawłasnegodobrai
możliwośćdziałanianajegorzecz,zaśpodstawąwykluczeniajestbrak
owejzdolności.Zatemhistoriaposzerzaniaobszarówdemokracjiuczestni-
czącejbędziepisanazpunktuwidzeniaspołecznegouznaniakompetencji
dotyczącejrozpoznaniawłasnegodobra;procesówekskluzjiiinkluzjiko-
lejnychspołecznychkategorii:niewolników,ubogich,(nie)wykształconych,
kobiet.
Dyskusjepodejmująceproblemzasadsprawiedliwejdystrybucjidóbr
stanowiąkolejnyobszarzmierzającydozdefiniowaniaregułdostępu(Lis-
sowski2008),awkonsekwencjiiwykluczenia.Przywołajmytujednąznaj-
bardziejznanych,propozycjęAmartyiSena.Kluczowezałożeniedotyczy
podstawDspołecznejkonstytucjisprawiedliwości”,któratworzysięwjaw-
nejipowszechnejdyskusjinadwartościamiiwichpraktycznejrealizacji.
Zatemwolnośćiwarunkidostępudoowejpowszechnejdyskusji,uczest-
nictwawDkrytycznejocenieiprocesieformowaniawartościnależądo
najbardziejpodstawowychwartościżyciaspołecznego”(Sen2002:304).
Możliwośćuczestnictwawżyciuwspólnotowym,wformułowaniujego
wartościipraktycznychdecyzjijestwyznaczanaprzezdostępdoedukacji,
opiekizdrowotnej,rynkupracyokreślającychżycioweszansejednostek.
Dyskryminacjawdostępiedowymienionychdóbruszczuplamożliwości
życiowe.Skorouczestnictwowjawnejipowszechnejdyskusji,Dwydobycie
zmilczenia”wymagawiedzyiodpowiedniegowykształcenia,toodmawia-
niejakiejkolwiekgrupie–ubogim,kobietom,dzieciom–możliwościedu-
kacyjnychjestsprzecznezzasadąwolnegodostępu,prowadzącwprostdo
Dspołecznegowykluczenia”.Ograniczenietakichmożliwościpowodujeteż
bezrobocie,któreprowadzidoutratywiarywsiebie,osłabieniawięziro-
dzinnych,nasileniaizolacjispołecznej,dyskryminacjirasowejipłciowej.
Takżebrakdostępudoopiekimedycznejzmniejszaszansęuczestnictwa
wżyciuspołecznym,askrajnąkonsekwencjątegowykluczeniajestzjawi-
sko,któreSenokreślaDproblemembrakukobiet”.
NancyFraser(2006)włączasięwdyskursDeryposocjalistycznej”,go-
dzącpropozycjenawiązującedoideiDsprawiedliwościdystrybucyjnej”,
zrozróżnieniemsprawiedliwości/niesprawiedliwościkulturowejwynika-
jącejzzakorzenieniawspołecznychwzorachreprezentacji,interpretacji
ikomunikacji.Tepierwszeposzukująodpowiedzinapytanieowarunki
dostępu(atymsamymwykluczenia)dodóbr,tedrugieowarunkiuznania
(vs.brakuszacunku,lekceważenia,poniżenia).Fraserprzedstawiajewpo-
stacidylematu.SprawiedliwośćdystrybucyjnanakazujeDwyrzucićzgry”
kulturowokonstruowanewzoryróżnicpłciczyrasyjakopodstawywyklu-
czenialubmarginalizacjiwdostępiedodóbr.Jednocześnieperspektywa
Dsprawiedliwościkulturowej”tesameróżniceprzedstawiajakopodstawę
uznaniakulturowejkonstrukcjitożsamościjednostekigrup.
