Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Zakorzenienie,wykorzenienie;metaforawrefleksjisocjologicznej
efektemkalkulacjizmierzającejdopolepszeniasytuacjijednostki,która
opuszczagorsząorganizacjęnarzeczlepszej.Licznerozstaniaanalizowa-
nesązpunktuwidzeniastandardówzaspokojeniapotrzebjednostki,anie
zagrożeniadlajejtożsamości.Metaforawykorzenienianatomiast,kierując
uwagębadaczanadramatycznekonsekwencjeDwyrwania”jednostkizjej
Dspołecznegopodłoża”,ujmujejetymsamymjakowyjątkowe,niepowta-
rzalne,niedającesięniczymzastąpić.
Naszatytułowametafora,podobniejakinne,możebyćtakżeużytajako
metodologiczniezobowiązującepojęcie.AndrzejPiotrowskiwbadaniach
nadorganizacjąindywidualnejpamięciprzyjmujemetaforęzakorzenie-
niawręczjakowskaźnikspołecznychkontekstówkonstruującychbiogra-
fie.Wanalizowanychautobiografiachrespondentówwyróżnia:DDwie
odmianypowiązańmiędzywektoramiautobiograficznejnarracji.Pierw-
sza,toukładwktórymdominujezakorzenieniewhistorii,ainnewektory
opisumającharakterpodporządkowany(ł).Drugaodmianacechujesię
(ł)dominacjąnarracyjnegozakorzenieniadoświadczeńwmilieu”(Piot-
rowski1997:174)
Metaforazakorzenienia/wykorzenieniaodnoszonajestnietylkodojed-
nostek.Giddens(2001)odwołujesiędoniejjakonajtrafniejobrazującej
ioddającejdynamikęprocesuunowocześnieniainstytucji.Jejpodstawo-
wymrysemjestDwykorzenianierelacjispołecznych”zlokalnychkonteks-
tówinterakcji,specyficznychwłaściwościmiejsca,coodrywajeodgoto-
wychwzorówiustalonychpraktyk,którychkonsekwencjąjestdewaluacja
umiejętnościjednostekpotrzebnychwżyciucodziennym.Jakopodsta-
wowemechanizmywykorzeniającewskazujeśrodkisymboliczne,przede
wszystkimpieniądzeisystemyeksperckie,naktórychopierasięorgani-
zacjamaterialnegoispołecznegośrodowiska,wktórymżyjemy(Giddens
2008:20).
Niesposóbniewspomnieć,choćbybardzopobieżnie,oużyciumetafory
zakorzenienia/osadzenia(embeddedness)jakoorganizującejpewnewątki
akademickiegodyskursusocjologiiekonomicznej.Polanyiemu(1971)przy-
pisujesiępierwszeństwojejprzywołania,aleuderzajejżywotnośćprzeja-
wiającasięwlicznych,kolejnychzastosowaniach(Callon1998;Uzzi1999;
Krippner2001;Ghezzi,Minigione2007).Wynikaonazciąglepodnoszone-
gopytaniaorelacjemiędzyekonomicznymimodelamirynkuiDczłowieka
ekonomicznego”zjednejstrony,aichodniesieniamidoempiriizdrugiej
lub,jakformułujetoGranovetter(1992),Dideizakorzenieniaekonomicz-
nychzachowańwspołecznychrelacjach”.Metaforazakorzenieniamiałaby
oddawaćsensrelacjimiędzymodelemaempirią,maksymalizującąuży-
tecznościjednostkąisieciamispołecznychpowiązańiinstytucji.
Przytoczoneprzykładyodnosiłysięprzedewszystkimdometaforza-
korzenienia/wykorzenienia.Jednakwyznaczonaprzeznieperspektywa
