Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Językipolityka
kowa27,dopewnegostopniarównieżJacekWarchala2;-dokonujązawężenia
wprzeciwnymkierunku,uznajączaperswazjęjedyniedziałanieuczciwe,pozo-
stawiająceodbiorcywolnośćwyboru.Wśródlicznychdefinicjiwartojeszczeprzy-
toczyćtęzaproponowaną-przylicznychzastrzeżeniach-przezDanielaO’Keefe’a,
wedługktóregoperswazjatonudana,intencjonalnapróbawpłynięcianaczyjśstan
psychicznypoprzezaktkomunikacjiwokolicznościach,wktórychosobatama
pewienstopieńwolności”29.Wartododać,żewielubadaczyuznajeperswazjęza
obligatoryjnyelementkażdegokomunikatu,afunkcjęperswazyjnązaprymarną
funkcjęwszystkichwypowiedzi30-komunikatasertorycznyoddziałujewokreślony
sposóbnaodbiorcęsamąswojąprawdziwością,którajestwnimzamanifestowana
właśniezapomocąasercji.Wksiążceniniejszejprzyjmiemynajszerszeijednocze-
śniezgodneztradycjąstarożytnąrozumienieperswazji,abstrahującodpoziomu
jejszczerości,uczciwościczyjawności,któretocechydecydująraczejowyodręb-
nianiujejpodtypów.
Wklasycznejteoriiretorycznejwyróżnianotrzyrodzajeperswazji:przeko-
nującą,czylitaką,wktórejnadawcamauczciweintencje,niczegonieukrywa,
nakłaniającą(zwanądziśinaczejpropagandą),czylinastawionąjedynienapozy-
skanie(niekoniecznieuczciweijawne)jaknajwiększejliczbyzwolennikówdla
jakiejśidei,orazpobudzającą(nazywanąagitacją),którejcelemjestdoraźnezjed-
nanieodbiorcówdlajakiejśsprawy31.
Agitacja
Agitacjajestdziśterminemniebudzącympoważniejszychwątpliwościdefinicyjnych
iniemaljednoznaczniekojarzonymzpolityką32.Najpopularniejsząjejformąjest
przemówieniepodczaswiecu,naktóry-jakzauważaMirosławKorolko-nludzie
przychodząniepoto,abydaćsięprzekonać,alepoto,byusłyszećdobitniesfor-
27R.Grzegorczykowa,Problemfunkcjijęzykaitekstuwświetleteoriiaktówmowy,w:Językakul-
tura,t.4:Funkcje…,dz.cyt.,s.24.
2;J.Warchala,Horyzontymanipulacji:perswazja,manipulacja,interpretacja,w:Manipulacjaw…,
dz.cyt.,s.41-60.
29D.J.O’Keefe,Persuasion:Teory&Research,TousandOaks2002,s.5,tłum.moje-LP
.Por.
też:W
.Pisarek,Perswazja-jakją…,dz.cyt.
30Por.np.W
.Pisarek,Języksłuży…,dz.cyt.,s.7iin.;A.Awdiejew,Systemoweśrodkiperswazji,
w:Manipulacjaw…,dz.cyt.,s.72;J.Warchala,Horyzonty…,dz.cyt.,s.59.
31Por.M.Korolko,Sztuka…,dz.cyt.,s.30-31.
32Por.J.Fras,Agitacja-terminpolitycznyczyideologiczny,nJęzykPolski”1993,z.1-2,s.74-81.
26
