Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Cotojestjęzykpolityki?
mułowanehasła,którychsaminieumieliprzedtemwyrazić,alektórejużwnich
istniałyniecałkiemuświadomione”33.Definicjęagitacjiwykorzystującądość
powszechneodczuciaproponujeJaninaFras:
Agitować[ł]toprowadzićdziałalnośćperswazyjnąwsposób«wojowniczy»,przy
pomocyniewybrednychmetod;staraćsięprzekonać,pozyskaćludzi-częstozniż-
szychwarstwspołecznych(masy)-doosiągnięciaszybkodoraźnychcelów34.
Propaganda
Zkoleiterminpropagandamożnarozumiećprzynajmniejnadwaróżnesposoby:
szerzej-jakorozpowszechnianieidei,poglądów,zachowańspołecznychwcelu
nakłonienialudzidozmianypostawwinteresienadawcy(lubnadawcyiodbiorcy)
zapomocąszczególniezbudowanegokomunikatuorazmetodnakłaniania,które
mogąbyćzarównojawneiuczciwe,jakiukryteoraznieuczciwe-lubwęziej-jako
zinstytucjonalizowanaformakomunikacjipolitycznejpolegającanasterowaniu
zachowaniamiludziwceluuzyskaniaprzeznadawcęokreślonychkorzyści35.Za-
uważmy,żewpierwszymrozumieniupropagandajestterminemneutralnym,nie-
obciążonymnegatywnymwartościowaniem36,choćwświadomościprzeciętnego
użytkownikajęzykatakwłaśniejestodbierana,aświadczyćmożeotymchoćby
rozpowszechnionawśródpolitykówtendencjadookreślaniadziałańprzeciwni-
33M.Korolko,Sztuka…,dz.cyt.,s.31.
34J.Fras,Agitacjał,dz.cyt.,s.76.
35I.Kamińska-Szmaj,Propaganda,perswazja,manipulacja-próbauporządkowaniapojęć,w:
Manipulacjaw…,dz.cyt.,s.17-18.Por.też:H.M.Kula,Propagandawspółczesna.Istota-właściwości,
Toruń2005;G.S.Jowett,V
.O’Donnell,PropagandaandPersuasion,TousandOaks2006;R.Mar-
lin,PropagandaandtheEthicsofPersuasion,OrchardPark2002,s.22(Marlindokonujerównież
wyczerpującegoprzeglądudefinicjipropagandyzpodziałemnapozytywne,negatywneineutralne-
s.15-21);B.Dobek-Ostrowska,Propagandajakoformakomunikowania,w:B.Dobek-Ostrowska,
J.Fras,B.Ociepka,Teoriaipraktykapropagandy,Wrocław1999,s.8-10;J.Sztumski,Propaganda-jej
problemyimetody,Katowice1990;T.Parsons,Szkicezteoriisocjologicznej,Warszawa1972,s.179-230;
Językpropagandy,red.S.Amsterdamski,A.Jawłowska,T.Kowalik,Warszawa1979;P
.Nowak,Retoryka
apropagandapolityczna,w:Retoryka,red.M.Barłowska,A.Budzyńska-Daca,P
.Wilczek,Warszawa
2008,s.207-226;A.Pratkanis,E.Aronson,Wiekpropagandy.Używanieinadużywanieperswazjinaco
dzień,Warszawa2003,s.17-22;O.Tomson,Historiapropagandy,Warszawa2001;J.DeRoseEvans,
TeArtOfPersuasion:PoliticalPropagandaFromAeneasToBrutus,Michigan1992,s.15;E.Aronson,
Człowiek-istotaspołeczna,Warszawa2005,s.74.
36KwestięetycznościpropagandywszechstronnierozważaRandalMarlin(R.Marlin,Propagan-
dał,dz.cyt.,s.168-172iin.).
27
