Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
żenamożliwośćprzetrwaniajęzykawpływmajączynniki
dotyczącepraktyczniekażdejformyaktywnościikażdego
aspektużyciadanejgrupywprzeszłościiobecnie.Każdy
czynnikmożebyćważnyiżadnegoniepowinnosięapriori
lekceważyćipomijać.Odichzrozumienia,analizyiwyni-
kającychzniejwnioskówzależećmożepowodzenieproce-
sówrewitalizacjijęzykówzagrożonych.
Odwracaniezmianyjęzykowej
WostatnichdekadachXXwiekurozpocząłsięzorgani-
zowanyprocesochronyjęzykówzagrożonychprzedwygi-
nięciem.Licznepróbyrewitalizacjijęzykówmniejszościo-
wych,podejmowanezarównowEuropie,jakiwStanach
Zjednoczonych,atakżenainnychkontynentach,pokazują,
żedziałania,którewprzypadkujednychjęzykówkończąsię
sukcesem,wprzypadkuinnegojęzykamogąnieprzynieść
pozytywnychrezultatów.Zdoświadczeńosóbzajmujących
sięzagrożonymijęzykamiwypływawniosek,żenieistnieje
jedenskutecznysposóbaniwłaściwyschematprzeciwdzia-
łaniaupadkowijęzykówmniejszościowych.Działaczenie
powinniwięckopiowaćtychprocesówrewitalizacji,które
zostałyjużprzeprowadzonenaświecie,bozróżnychwzglę-
dówniemogąonesłużyćzauniwersalnywzór34.Mimotych
niesprzyjającychwarunkówpowstałyliczneteoriebadawcze
istudiadotyczącezagrożonychjęzykóworazprocesówich
przywracania.Wsukursdziałaczomiideologomprzyszła
socjolingwistykazeswoimimetodamibadawczymi.Socjo-
lingwistyka,szczególniezaśjejpraktycznezastosowaniedo
badańwielojęzyczności,dwujęzycznejedukacji,dyglosji,
z:J.Edwards,Sociopoliticalaspectsoflanguagemaintenanceandloss:
towardsatypologyofminoritylanguagesituations[w:]Maintenanceand
LossofMinorityLanguages,red.W.Fase,K.Jaspaert,S.Kroon,Amster-
dam1992,s.37–54;K.Hyltenstam,Ch.Stroud,Languagemaintenance
[w:]Kontaktlinguistik.EininternationalesHandbuch…,s.567–578.
34TheGreenBook…,s.4.
31
