Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
RozdziałI.JózefHieronimRetinger-zarysbiografii1888-1918
sztukątraktowalijakrozrywkę.Retingeropisałjąwswoichnotatkachnastępują-
co:Przeztemiesiące,wkażdyweekend,gdymogliśmysięspotkać,pracowaliśmynad
sztuką,cieszącsięjakdziecinowązabawką.WspólnąpracęzConrademzaliczamdo
najprzyjemniejszychwspomnień102.
Pozostałojeszczezakończenie,któremiałobyćnapisanewGoszczy,doktó-
rejEmiliaZubrzyckaimłodziRetingerowiezaprosiliConradów.Sztukanigdy
jednakniezostaładokończona,ponieważ30lipca1914roku,dwadnipoprzyjeź-
dzieConradazżonąorazdwomasynami,BorysemiJohnem,doKrakowa,aby
następnieudaćsiędoGoszczy,ogłoszonomobilizację103.Niedokończonyręko-
pissztuki,złożonywdepozytuszwajcarskiegoprzyjacielaRetingera,przepadł
wczasiewojny104.
ConradowieniemoglipozostaćwKrakowie,ponieważjakoobywatelomwro-
giegomocarstwagroziłoiminternowanie105.WyjechalidoZakopanego,gdziewe-
dlezachowanychrelacjirodzinęConradówskierowałRetinger,poupewnieniu
się,żemogątambezpieczniepozostać106.ZatrzymalisięwwilliuKonstantynów-
ka”należącejdoAnieliZagórskiej,kuzynkiConrada,matkimłodejAnieli,póź-
niejszejtłumaczkijegodziełnajęzykpolski.ZZakopanegopoponaddwumie-
sięcznympobycie,dziękistaraniomWładysławaZamoyskiegoiRetingeraoraz
krakowskiegoadwokataispołecznikadr.TeodoraKoscha,udałosięConradom
wyjechaćdoWiednia,skąddziękiwydatnejpomocyamerykańskiegoambasado-
ra,FredericaCourtlandPenfielda,wróciliprzezGenuędoLondynu107.Swojepo-
dziękowaniedlaambasadoraPenfieldazawarłConradwdedykacjizamieszczonej
napierwszychstronachwydanejkilkalatpóźniejpowieściowymownymtytule
Ocalenie:uFREDERICOWICOURTLANDPENFIELDOWIOstatniemuambasadoro-
wiStanówZjednoczonychAmerykiPółnocnejwbyłymCesarstwieAustriackim
poświęcamzwdzięcznościątęopowieśćzdawnychczasównawspomnieniepo-
mocyokazanejpewnymstroskanympodróżnympodczaswielkiejburzydziejo-
wejroku1914”108.
102J.H.Retinger,ConradandHisContemporaries,s.145.
103Conrad’spolishbackground.Leterstoandfompolishfiends,OxfordUniversityPress,Lon-
don1964,s.23.
104J.H.Retinger,ConradandHisContemporaries,s.145.
105GdybyConradomudałosięwyjechaćdodworuwGoszczy,znajdującejsięwzaborzero-
syjskim,niemielibyproblemów,ponieważRosjabyłasprzymierzonazimperiumbrytyjskim.Kra-
kównatomiastznajdowałsiępodzaboremaustriackim,wktórymConradowiebyliobywatelami
wrogiegopaństwa.
106Zob.S.Zabierowski,WkręguConrada,Katowice2008,s.62.
107Conrad’spolishbackground…,op.cit.,s.23-24.
108O.Terlecki,Kuzynekdiabła,s.17.
