Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Tradycjaideowa
Niezbędnyelementrzetelnejanalizydobradziecka,którejestcentralnym
punktemtegoopracowania,stanowiuprzednieodwołaniesiędosamejideidobra.
Topojęciedlafilozofiizarównopodstawowe,jakiniezwykletrudnewkoncep-
tualizacji.Problematykadobrajestjednymznajwiększychdylematówludzkości
-zarazobokinnychzagadnień,takichjakpoznanie,bytczyprawda.
Pytanieoistotędobrawciążnurtujewielufilozofów,którzypragnąznaleźć
ostatecznąodpowiedźnapytanieojegosednoimiejscewsystemiewartości.
CelniezauważyłWładysławTatarkiewiczwewstępiedoswojejprzełomowej
pracyObezwzględnościdobra,że
używającterminundobro”,nzło”,nwartość”,znajdujemysięwpołożeniutrudnymizpunktuwi-
dzeniametodologiinaukowej,niepożądanym.Zasadametodologicznazaleca,abyużywaćwna-
ucetylkotakichterminów,którealbozdefiniowanealboprzynajmniejposiadająwyraźneidla
wszystkich,którzyposługująsięnimi,wspólneznaczenia.Terminyzaś,októretuchodzi,nie
zdefiniowane:azarazem-zwłaszczandobro”inzło”-notoryczniewieloznaczne1.
Istotnie,nagruncielogiki,ndobro”tonazwaabstrakcyjna,bowiemjejde-
sygnaty2nienależądokategoriirzeczylubosób.Zkoleiprzypisywaniedesyg-
natówwpostaciobiektówmaterialnychczyrzeczywistychnazwieabstrakcyjnej
totzw.błądhipostazowania3.
JakzwracauwagęZ.Ziembiński,nazwamiabstrakcyjnyminależyposługi-
waćsięzostrożnością,opierającsiępokusiedopatrywaniasięrzeczy,dlaktórych
nazwytebyłybyznakami4.Wynikatoztego,żeniematakiejrzeczyaniosoby,
którenazywałybysięndobro”-jesttobowiemcecha,stanrzeczyczyteżpe-
wienstosunekmiędzyprzedmiotami.Cowięcej,czołowyprzedstawicielszkoły
lwowsko-warszawskiej,T.Kotarbiński,uważał,żennazwami”jedynienazwy
konkretne,awyrażeniaabstrakcyjnenazwamitylkonapozór5.
1W.Tatarkiewicz,Obezwzględnościdobra,Warszawa1919,s.6.
2Desygnat-przedmiot,dlaktóregodananazwajestznakiem.Desygnatemnazwyjest
każdyprzedmiot,októrymtrafniemożnaorzecdanąnazwę,Z.Ziembiński,Logikapraktyczna,
Warszawa1993,s.23.
3H.Machińska,A.Malinowski,Nazwa,podziałynazwistosunkizakresowe,[w:]Logika
dlaprawników,red.A.Malinowski,Warszawa2020,s.46.
4Z.Ziembiński,Logikał,s.23.
5T.Kotarbiński,Kurslogikidlaprawników,Warszawa1974,s.16-20.