Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Cesarzfilozofgłosiłprzedewszystkimumiarkowanieiskromność,nade
wszystkozaśstawiałumiejętnośćpanowanianademocjamiiwypełnianieobo-
wiązków.NiedziwiwięcjegopoglądwyrażonywRozmyślaniach,któryzawie-
rawskazówkędotyczącądobrego,szczęśliwegożycia:nzawszemaszmożność
żyćszczęśliwie,jeślipójdzieszdobrądrogąizechceszdobrzemyślećiczynić.
Aszczęśliwytoten,ktolosszczęśliwysamsobieprzygotował.Aszczęśliwy
los-todobredrgnienieduszy,dobreskłonności,dobreczyny”38.MarekAure-
liuszczęstopodkreślałrolędobrociwżyciuczłowieka,cowyraziłwkrótkim,
leczdobitnymprzesłaniu:nloswisinadtobą.Dopótyżyjesz,dopókimożna,
bądźdobry”39.
Wrazznadejściemchrześcijaństwakoncepcjadobrazostaławzbogacona
owynikającezniegowartości,szczególnieorolęBoga.Filozofiakatolicka
zdominowałasposóbmyśleniaażdoepokirenesansu.Cechącharakterystycz-
nąchrześcijaństwaśredniowiecznegojestdualizm:niebomaprzeciwieństwo
wpiekle,duszajestodrębnaodgrzesznegociała,natomiastkontrastdladobra
stanowizło.Ponadto,chrześcijaństwoprzywróciłowspólnotowąperspektywę
pojęciadobra.
2.1.Wspólnotowespojrzenienadobro:filozofiascholastyczna
Pierwszymzwielkichchrześcijańskichfilozofówjestśw.Augustyn,
któregoobokśw.Ambrożegoiśw.HieronimazaliczasiędodoktorówKoś-
cioła.TeologzHippony,nazywanyrównieżndoktoremłaski”,połączyłdwie
wielkiestarożytneszkoły-stoicyzmineoplatonizm-zchrześcijaństwem.
Byłteżpierwszym,któremuudałsięzabiegpołączeniafilozofiizdoktryną
chrześcijańską40.Namarginesiewartonadmienić,żepewienwpływnaza-
interesowaniafilozoficzneAugustynamiałjegozwiązekwewczesnychla-
tachzmanicheizmem,wktórymszukałodpowiedzinanurtującegopytania.
RozczarowanynaukamiManesastałsięostateczniezdeklarowanymoponen-
temtegosystemureligijnego41,jednakniewątpliwiedociekaniadotycząceroli
iistotydobranaświecieopartenanaukachmanichejskichpozostałyobecne
wrozmyślaniachfilozofa42.
Św.Augustynzauważył,żeistotęBogacharakteryzujeniezmienneistnie-
nie,gdyżOnsamdefiniujesięsłowami:nJestem,któryJestem”43.Jednocześnie
38M.Aureliusz,Rozmyślania,Warszawa1937,s.33.
39Ibidem,s.180.
40D.Nowakowski,Św.Augustynaparadokszła,nActaUniversitatisLodziensis.FoliaPhi-
losophica”2010,nr23,s.70.
41Zob.św.Augustyn,Wyznania,Kraków2018.
42Zob.np.S.Runciman,J.Prokopiuk,B.Zborski,Manicheizmśredniowieczny,Wrocław
2007;R.Steven,Manicheizmśredniowieczny,Gdańsk1996.
43D.Nowakowski,Św.Augustynł,s.70.
