Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MirosławŻelazny
FRAGMENTKRAKOWSKIRĘKOPISUROZPRAWY
KANTAWZNOWIONEPYTANIE:CZYRODZAJLUDZKI
ZMIERZASTALEKUTEMU,
COLEPSZE?
TheCracowFragmentofKant’streatiseTherenewedquestionaboutwhetherthehuman
speciescontinuouslytendstowhatisbetteriswithoutdoubtthemostvaluablewritten
KantrelicfoundinPolishlibraries.Itisoneofthealternativeversionsofthethirdpartof
Kant’sDisputeoftheFaculties.ThetreatisearoseduringKant’sconflictwiththePrus-
siancensorsbecauseofhisreligiousandpoliticalviews.Thefragmentinquestiondiffers
fromthepublishedversionandmaybecomparedwithittoestablishthebroaderoriginal
contextofKant’sviewsintheareaofpoliticalphilosophypriortotheirbeingcensoredby
Kanthimself.
Bardzosięcieszę,żeprzypadłmiwudzialezaszczytprzełożeniaispopularyzo-
wanianajważniejszegozachowanegowzbiorachpolskichrękopisuImmanuela
Kanta.„Fragmentkrakowski”rozprawkiWznowionepytanie:czyrodzajludzki
zmierzastalekutemu,colepsze?nabytyzostałprzezTadeuszaCzackiego
wKrólewcuwsierpniu1802roku.Takgłosidopisekpoczynionyrękąnabywcy.
Ookolicznościachnabyciawiemyniewiele.Zcałąpewnościąjakoniedorzeczną
odrzucićnależyhipotezęsformułowanąprzezGablentza,żepapierznależącego
doKantakoszanaśmieciwykradłisprzedałsługaLampe1.Pomijającabsurdal-
nośćtakiejwersjiwydarzeń,należypamiętać,żew1802rokuLampeniebyłjuż
lokajemKanta.BardziejprawdopodobnawydajesięhipotezaWerneraStarka,
któryprzypomina,żewydawcafilozofa,Nicolavius,miałzwyczajrobićbardziej
znakomitymznajomymprezentyzrękopisówwielkiegofilozofa2.Wroku1802
TadeuszCzackiudałsięwkolekcjonerskąpodróżdoPrusWschodnich,szuka-
jącmiędzyinnymipamiątekpoKopernikuiwłaśniewtedynabyłinteresujący
1O.H.v.d.Gablentz,MitteilungzumKrakauerKant-Fragment,„Kant-Studien”,53/1961,s.127.
2W.Stark,NachforschungenzuBriefenundHandschriftenImmanuelKants,Berlin1993,s.35.