Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp-Świadectwowiarybł.JanaHenrykaNewmana
17
WprzestrzenimyślowejNewmanaobejmującejrelacjemiędzysumie-
niemadogmatemniemazatemmiejscanainterpretacjęantagonistyczną,
gdyżnieomylnośćKościołamajasnookreśloneramyidlatego-zdefi-
nicji-nienaruszaonaprawsumienia:
[...]nieomylnośćniemożedziałaćpozaokreślonymkręgiemmyśliimusi
wewszystkichdecyzjach,czydefinicjach,stwierdzać,żesiętrzymajego
ram.Wielkieprawdyprawamoralnego,religiinaturalnejiwiaryapo-
stolskiejsąjednocześnieijejgranicą,ijejfundamentem.Niemożeona
wykraczaćpozanieizawszemusisiędonichodwoływać.Ustalonesą
zarównojejprzedmiot,jakijejartykuływtymprzedmiocie.Imusi
zawszestwierdzać,żekierujesięPismemŚwiętymiTradycją.(A369)
InawetjeśliNewmanwalczyłzDliberalizmemD-rozumianymjako
DzasadaantydogmatycznaD(A114);jeśliostrzegałprzedDniebezpieczeń-
stwemzagubieniasięwbezdennymliberalizmiemyśliD(A378)-którego
cechąrozpoznawcząbyłaDantypatiaczygniewprzeciwkoprawdzie
objawionejD(A379)-toczyniłtakwimiępoprawnych(inietakznowu
skomplikowanych)relacjimiędzyDSądemOsobistymDiDAutorytetemD,
sumieniemidogmatem,awostateczności-międzywiarąirozumem.
Byłwtym-trzebatoprzyznać-konsekwentny.Wychodziłbowiem
zzałożenia,żetakjakautorytetinieomylnośćKościołamapewneramy,
takteżirozumludzkiniepowinienwykraczaćpozaswojenaturalne
kompetencje:
Wolnośćmyślisamawsobiejestdobrem,aleotwierawrotafałszywej
wolności.Otóżprzezliberalizmrozumiemfałszywąwolność.Myślilub
zajmowaniesiętejmyśliprzedmiotami,wktórychwskuteksamejkon-
strukcjiumysłumyślenieniemożedojśćdożadnegokorzystnegowy-
nikuidlategojestnienamiejscu.Dotychprzedmiotównależąwszel-
kiegorodzajupodstawowezasady;awśródtychzanajwiększeinajważ-
niejszenależyuważaćprawdyObjawienia.Liberalizmjestwięcbłędem
polegającymnatym,żepoddajeosądowiludzkiemuteobjawionena-
uki,któresązeswejnaturypozanimiiniezależneodniegoiżerościsobie
prawodookreślanianaichwewnętrznejpodstawieprawdyiwartości
twierdzeń,opierającychsię,oilechodzioichprzyjęcie,wprostnaze-
wnętrznymautorytecieSłowaBożego.(A410-411)
TakwięcwystępującprzeciwDuzurpacjomrozumuD30orazichmen-
talnymskutkom31,wskazywałjednocześniedrogędopoznaniamiarodaj-
30Por.JohnHenryNewman,Kazaniauniwersyteckieł,s.68-86.
31WDDodatkachDdoApologiiwymieniaNewmankilkanaściepunktówstanowiących
zarzewiejegosporuzDliberalizmemD.Spośródnichwymieńmykilka:DŻadnazasada
