Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Metaforyorganizacji
Organizacjajakomaszyna
17
Postrzeganieorganizacjijakomaszynyjestdodziśnajbardziejzakorzenio-
nametaforą.Dwienajlepiejrozwinięteklasyczneteoriezarządzania:nauko-
waorganizacjapracy–tayloryzmibiurokracjaprezentowałyorganizacjeja-
kosprawne,dokładniezdefiniowanemechanizmyzjasnookreślonymipro-
cedurami,zasadamiisposobamidziałania.Oferowanownichmenedżerom
„najlepszysposóborganizowania”,dającimdorękigotowerecepty,których
wystarczyłościśleprzestrzegać,abyosiągnąćsukces.Tenpunktwidzenia
jestwciążaktualny,mimożewewspółczesnymświecieprzysparzatowię-
cejproblemów,niżprzynosioczekiwanychzysków.
Mechanicznepodejściedoorganizacjisprawdzasięjedyniewwarun-
kach,gdyzadaniedowykonaniajestproste,gdywykonujesięwciążtosa-
mo,gdysystemmotywacjijestjasnyiprecyzyjny,gdyludzietraktowanija-
koelementy„maszyny”sąulegliizachowująsiętakjakzaplanowano,gdy
otoczniejeststabilne.Dodziśistniejewieleprzykładów,wktórychtakiepo-
dejściedoorganizacjisprawdzasięidajedobrerezultaty.Nawetjeślinie
dotyczytocałychorganizacji,towniektórychjejdziałaniachlubczęściach,
tamgdzieliczysięprecyzja,bezpieczeństwo,przejrzystaewidencja,ko-
niecznośćpowtarzaniazachowań,takiemechaniczne,automatycznedzia-
łaniamogąbyćstosowane,gdyżdająpożądanerezultaty.
Wwiększościwspółczesnychorganizacjiczęściejjednakklasyczneroz-
wiązanianapotykająpoważneograniczenia.Możetoprowadzićdo:
ț
tworzeniaformorganizacyjnych,którezwielkątrudnościąprzysto-
sowująsiędozmiennychwarunkówotoczenia;
ț
powstawaniabezmyślnejibezwzględnejbiurokracji;
țpojawieniasię
nieprzewidzianychiniepożądanychkonsekwencji,
kiedyinteresludzizatrudnionychworganizacjibierzegóręnadjej
zaplanowanymicelami;
ț
wprowadzeniadehumanizacjiwoddziaływaniunapracowników,
zwłaszczananiższychszczeblachhierarchiiorganizacyjnej.
Organizacjebudowanenazasadachmechanicznychmająwielkietrudno-
ścizprzystosowaniemsiędozmiennychwarunkówotoczenia,sązaprojekto-
wanetak,abyosiągaćtylkozgórywyznaczanecele,niesązdolnedoinnowa-
cji,niesąelastyczne,niepotrafiąreagowaćnanieznanedotejporyproblemy,
stająsię„nieinteligentne”.Ściślewyznaczoneprzedziałymiędzyróżnymi
szczeblamihierarchii,funkcjami,rolamiiludŹmisprzyjająpowstawaniuba-
rieriprzeszkód.Pojawiająsiętrudnościwprzepływieinformacjizapomocą
standardowychkanałówiprocedur,niemożnośćprawidłowejocenyrodzącego
sięproblemu,mnożeniekomitetówikomisji,którezamiastpomagaćpowodu-
jąnawarstwianiekłopotów,pracownicyograniczanidozakresuswegostano-
wiskaidopasowanidowymagań„machiny”zniechęcająsiędoefektywnego
działania,pojawiasię„wyuczonanieudolność”,apatia,beztroskaibrakambi-
cji,kumulująsiępostawyprywaty,pomijaniaproblemówibylejakości.
