Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
GabrielaMatuszek
ausSternenstaub.GeschlechtstransgressundWahnsinnbeiMariaKomornicka
opublikowanazostaławiosną2005r.wNiemczech.RokpóźniejwPolsceuka-
załasięwwydaniuksiążkowympracadoktorskaIzabeliFilipiak.Polskawer-
sjaksiążkiHelbig-Mischewski,uzupełnionaonowewątki,ukazałasiępięćlat
popublikacjiniemieckiej.W2016r.wyszłapowieśćBrygidyHelbig,opartana
biografiiKomornickiej-Innaodsiebie;dramatIzabeliFilipiakKsięgaEm,który
pisała,pracującnaddoktoratem,opublikowanyzostałw2005r.3
Porównanietychpublikacjiwydajemisięinteresujące,gdyżichprzedmiotem
jestpisarstwokobiece,któregogłównymproblememjestdramatpłciifeno-
mentransgresjipodmiotukobiecegowpodmiotmęski(Komornickaw1907r.
przyjęła,jakwiadomo,imięPiotraWłastaiprzeistoczyłasięwmężczyznę),
ujęteprzezhetero-ihomoseksualneinterpretatorki.Niesugeruję,żepłciowość
badacza/badaczkimawpływnawynikijego/jejinterpretacji,jednakżeskala
doświadczeńpozwaladostrzecwątkibyćmożedlainnychzakryte.Ciekawy
możeokazaćsiępotrójnienawarstwiającysiękobiecydyskurs:perspektywa,
zjakiejKomornickaprzedstawiaswojebohaterki,interpretacjejejtwórczości
przezobiebadaczkiorazwątkiitematy,jakiepodjęłyautorkiwswychutwo-
rachliterackich.
2.
KsiążkaBrygittyHelbig-Mischewski(Strąconaboginiijejwcześniejszanie-
mieckawersja)jestświetnieprzygotowanąmonografiątwórczościmłodopol-
skiejpisarki.Badaczkaintrepretujejejutworywkontekstachbiograficznych,
choćjestświadoma,żeniesąonelustrzanymodbiciembiografii.Dysertacja
Helbig-MischewskizawierawielenowatorskichodczytańdziełKomornickiej,
dokonywanychzperspektywypsychoanalitycznej,feministycznejigenderowej.
Jednymzistotnychwątkówjestpróbaodpowiedzinapytanie,jakiemechani-
zmykulturoweipsychologicznedoprowadziłydotransgresjiMariiwPiotra
Własta,dlaczegonajbliżsiniepotrafilijejpomóciprzyczynilisiędojejcier-
pieniaiponiżenia.Podpowiedziautorkaszukawutworachliterackich,listach
iinnychświadectwachbiograficznych.Wykorzystujemetodębadań(anty)-
psychiatrycznych,zwłaszczaFranzaRupperta,którynawiązującdokoncepcji
BertaHellingera,traktujepsychozęjakofenomendotyczącyrodzinnychzależ-
nościnaprzestrzenipokoleń4.Formapsychozyniejestbowiemprzypadkowa,
3NiniejszytekstniemaambicjiprzedstawianiazwiązkówcałejtwórczościIzabeliFilipiak
zpostaciąiutworamiMariiKomornickiej(widocznychjużwAbsolutnejamnezji),ponieważjest
totematnaosobnąobszernąrozprawę.ZtegosamegopowodupomijamkontekstyΠdwuręczno-
ści”innychliteraturoznawczyń,realizującychsięwobuprzestrzeniach:literackiejibadawczej.
4Por.F
.Ruppert,VerwirtreSeelen.DerverbogeneSinnvonPsychosen.Grundzügeeinersyste-
michenPsychotraumatologie,München2002.
