Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
GabrielaMatuszek
MłodziutkaMariabyłauważanaprzezwłasneśrodowiskozanajodważniej-
sząinajbardziejwyemancypowanąartystkę(udziałwForpocztach,skan-
daletowarzyskie:wyjazdzJellentą,mieszkaniezNałkowskimi,małżeństwo
zLemańskimitp.),związkuzpatriarchatemnigdyjednaknieudajejsięprze-
ciąć.Wręczprzeciwnie.UwznioślającaideaRodu,którązaczniekonstruować
jeszczeprzedprzemianą,aktórąrozwiniePiotrWłast,jegonajdoskonalszeucie-
leśnienie,mogłabyćrezultatempragnienia,bywyjśćzroliponiżanejiprzejść
nastronęwiedzyiwładzy,aogłoszeniesięmężczyzną-zastępczymsamobój-
stweminarodzeniemsięnanowowΠlepszej”tożsamościiΠwyczyszczonej”od
złychdoświadczeń(takżeseksualnych)przeszłości.Niewykluczatoprzypusz-
czeń,żeowaΠprzemiana”mogłabyćrównieżwynikiempsychicznychzaburzeń,
rozpaczliwymwołaniemopomoc,zemstąnarodzinie,zamanifestowaniempłci
zgodnejzwewnętrznymodczuciemczyΠgestemironicznym”,podobnymdo
wyrwaniasobiewszystkichzębów.
3.
KsiążkaIzabeliFilipiakObszaryodmiennościróżnisięoduporządkowanych,
konstruowanychdyskursemnaukowymanalizBrigittyHelbig-Mischewski.Jej
kompozycjajestbardziejluźnaiotwarta,opartananawrotachdowcześniej
podjętychwątkóworazswobodnymkrążeniuwokółkilkuwybranychtema-
tów,mocnozwiązanychzpasmemgłównym,którymjesttropieniekobiecości/
męskościpodmiotuorazaspektjegoprzemiany.Nicdziwnego,skorobadaczka
sytuujesiebiewroliΠdetektywajakointerpretatorakultury”ijejpracapolega
m.in.naodnajdywaniuianalizieśladówdokonanejnaMariiKomornickiejkul-
turowejzbrodni.InspirowanateoriąJacques’aLacana(analizującegoopowia-
daniePoegoSkradzionylist,gdziepokazuje,iżrzecz,któramiałabyćukryta,
znajdujesięnawierzchuimożnająprzejąć
9
),próbujeustalić,jakatobyła
rzecz,dlaczegozostałaukrytaiktoskradłówΠsymboliczny”list.Zajmować
jąbędąfakty,któreΠniepasujądoobrazka”,wątkiukryteipozornienielo-
giczne,metaforyczneΠmiejscazbrodni”iΠzabite”ciało,azwłaszczakwestia,
jakąonomapłeć.
Filipiakzrównymzainteresowaniemzajmujesięzarównotwórczością,jak
iżyciemKomornickiej,uważając,żeobydwieteprzestrzeniemocnosązesobą
splecione:wjejutworachczęstopojawiająsięprefiguracjepóźniejszychzda-
rzeń,awostatnimdziele,Xiędzepoezjiidyllicznej,podmiottwórczydokonuje
reinterpretacjiswegolosu.Badaczkadocieradowielunieznanychwcześniej
szczegółówzżyciaMarii,rzucającychnoweświatłozarównonatwórczość,
9Por.J.Lacan,Seminaron„Thepurloinedletter”,tłum.J.Mehlman,ΠYaleFrenchStudies”
1972,nr48,s.38-72.
