Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OMariiKomornickiejjęzykiemnaukowymiliterackim…
19
jakikonteksty,któredoprowadząpisarkędozałamaniapsychicznego.Zwraca
uwagęnanegatywneskutkiudziałuwpublikacjiForpocztów,którazamknęła
Komornickiejmożliwośćwspółpracyzniepostępowymipismami,odkrywa,że
niebyłaonastudentkąwCambridgeiinteresującoanalizujejejreportażepisane
zAnglii,stawiaodważnątezędotyczącąjejwspółpracyzZenonemPrzesmyckim
ΠMiriamem”(mistrzemiguru)ijegoΠChimerą”(ΠGodzącsięnagettoizację[eli-
taryzację],własnejtwórczościKomornickauzależnisięodkaprysówMiriama
ijegoartystycznychwymagań”10),atakżefenomenalnieinterpretujezwiązek
MariizmatkąorazujawniaepizodprzyjaźnizZosiąVillaume,zktórą-być
może-wiązałojącoświęcejniżsiostrzaneuczucie.Filipiakzauważamiejsca
pustewliterackimrozwojupisarkiizadajeważnepytanie:czytekstyuznaneza
nienapisane(np.drugaczęśćHalszki)niezostałyzniszczonezpowodówauto-
cenzurybądźrodzicielskiejcenzury,jakniszczonabyłaniewygodnarodzinna
korespondencja?Zwróciteżuwagęnabiałeplamywbiografiipisarki:zastana-
wiają,cotakiegostałosiępookresiegwałtownejΠprzyjaźni”zZosią,naprze-
łomie1897/1898r.,żewczerwcu1898r.Komornickadecydujesięwyjśćza
mążzaJanaLemańskiego.
Badaczkanieposuwasiędopostawieniajednoznacznejtezy,żeKomornicka
byłalesbijką(boanitegofaktu,anichorobypsychicznejzperspektywylatudo-
wodnićsięnieda),próbujejednakprzyjrzećsiętemu,czyprzezśrodowisko
mogłabyćjakotakapostrzegana.Zwracauwagęnastrategięinsynuacji,która
towarzyszyłapisarcewłaściwieodjejdebiutu(akcentowanieΠrozchwianiapsy-
chicznego”autorkiSzkiców),aktóraprzejawiałasięnietylkownegatywnych
recenzjachjejutworów,podkreślającychΠmęski”talentautorki,alerównież
w-celowymczyprzypadkowym?-zestawianiuobokjejutworówtekstów
polemicznychbądźośmieszającychKomornicką,np.omówieniamizoginicz-
nychpoglądówStrindberga,artykułuwychwalającegoEllenKeyzapropago-
wanierozkoszydomowegoogniska,czywreszcie,pozrezygnowaniuzdruku
drugiejczęściHalszkiwΠGłosie”,publikowanienajejmiejscuprozyGustawa
Daniłowskiegopodtytułem…Głupiababa.
FilipiakuważnieprzyglądasięprocesowiporzucaniaKomornickiejprzez
dawnychprzyjaciółinarastającegoosamotnienia.Niewyklucza,żemogłaprzy-
czynićsiędotegoZofiaNałkowska,wstępującajużwówczaswliterackieszeregi
izapewnepamiętającazachwytyojca,WacławaNałkowskiego,ijegoprzyja-
cielaCezaregoJellenty(wktórymsiękochała)wschodzącąwówczasgwiazdą
iktórapoślubieKomornickiejzLemańskimzaprzyjaźniłasięzZosiąVillaume
(czymogławykorzystaćjejzwierzenia?).NaZjeździeKobietwczerwcu1907r.
niewymieniławswoimwystąpieniuΠrywalki”jakoznaczącejautorki.Miesiąc
późniejMariaoznajmia,żejestmężczyzną.DlaFilipiakznaczącatokoincy-
dencja.Nałkowskajestdlaniejtą,którakradnieówsymbolicznylist.Kiedy
10I.Filipiak,Obszary…,s.222.
