Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
GabrielaMatuszek
współautorkaForpocztnastałezeszłazliterackiejsceny,córkaWacławaΠzostała
najinteligentniejszą,najbardziejdoświadczoną,najodważniejszą,najbardziej
radykalnąautorką”11.
WksiążceFilipiakrozsupływanienieznanychwątkówbiografiiKomornickiej
odgrywaistotną,aczkolwieknienajważniejsząrolę.Równieważnesąinterpre-
tacjejejtekstówliterackich.SzczególnieinspirująceokazałysiękategorieΠefektu
kobiety”iΠnegatywnejkobiety”,zapożyczonezpismJuliiKristevej12.Filipiak
pokazuje,jakbohaterkiKomornickiej,Πnegatywnekobiety”,konfrontowane
sązΠmilczącymipodporami”patriarchatu,strażniczkamiwładzy,ślepoprzy-
uczonymi,żebychwycićzagardłozbuntowanąkobietę.Możedlategowszyst-
kierebelianckiebohaterkikończą(samo)unicestwieniem.Samechwytająsię
zagardło?AmożepozostająΠniedorodzone”,jaksugerujeFilipiak,pokazując
HalszkęΠwtunelu”,brzemiennąsamązesobą,ponieważprocesindywiduacji
zostałwstrzymany.ΠKomornickąnapowrótwepchniętodobrzuchamatki”13-
piszeFilipiak,pokazującproblematyczneijednocześniepasjonującerelacje
matkizcórką.Zamknięciewzakładachpsychiatrycznychbyłokarąwymierzoną
WłastowiprzezAnnę,czarującązdrajczynięinegocjatorkępatriarchatu,zato,
żepozbawiłjąMarii14.
Filipiakwswojejksiążcesnujewielehipotez,bardzoprawdopodobnych,
choćzperspektywylatibrakumateriałów-trudnychdziśdoudowodnienia.
Jednąznichjestlesbianizm,któregośladytropiwutworachilistach,atakże
rodzinnejhistorii(wujPiotr,chrzestnyojciecMariiKomornickiej,najpraw-
dopodobniejbyłhomoseksualistą),zakładającrównolegle,żemogłaniebyć
lesbijką,alebyłataktraktowanaprzezotoczenie.Homoseksualizmwtamtych
czasachuważanozachorobęileczonowklinikach.BohaterkiKomornickiej
mówiąosobie,żesąpotworamiiwymierzająsobiekarę.Nicdziwnego,gdyż
osobareagującaabiektalnienasytuacjęabiektalnąwkońcustajesięabiektem
dlasiebie(tezaJuliiKristevej15).
AutorkaObszarówodmiennościpokazujezatem,wjakisposóbmonarchiczny
(patriarchalny)SpadkobiercaRodumógłwyklućsięzkobietyzbuntowanej.
Kristevapisze:
nakobietęczyhajądwaniebezpieczeństwa[…].Zjednejstronyregresjadostanupre-
edypalnego,doarchaicznejmatki,złudzenie,żedojdziesiędospołeczeństwaidyllicz-
nego,bezsprzeczności.Zdrugiejstrony-utożsamieniesięzwładząfalliczną,którą
kobietachceposiadaćlubdzielić16.
11Ibidem,s.322.
12Por.Kobiety.RozmowaElaineBouqueyzJuliąKristevą,ΠTekstyDrugie”1995,nr3-4.
13Por.I.Filipiak,Obszary…,s.242.
14Por.ibidem,s.326.
15Por.J.Kristeva,Potęgaobrzydzenia.Esejowstręcie,tłum.M.Falski,Kraków2007,s.11.
16Cyt.za:I.Filipiak,Obszary…,s.54.
