Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
GabrielaMatuszek
ichdogłębnejinterpretacji.Totematnaobszernestudium.Chciałabymtylko
zwrócićuwagęnato,żeliterackawariacjaFilipiaknatematKomornickiejto
autonomiczny,oryginalnyutwór,znaczniewykraczającypozabiografięboha-
terkiijejkonteksty.Nabieraznaczeńuniwersalnych(spóropolskość),atakże
asymilujewłasneproblemyautorki
18
.Sztukaobfitujewrozmaiteinspiracje
icudzegłosy(młodejZofiiNałkowskiej,AugustaStrindberga,MichelaFoucaulta,
Jacques’aLacana,EwyBieńkowskiej,FryderykaNietzschego,StanisławaPigonia,
romantycznychwieszczówitd.),dramatEmniejestbowiemdramatemprywat-
nym.Pisanietejsztukipozwoliłoautorcezrozumiećiuzewnętrznićwielezjawisk.
KimbyłaKomornicka-anikobieta,animężczyzna-zapytujeFilipiak.
Odpowiedź,jakąsztukapodsuwa,tothirdgender,unikatowaodmianakultu-
rowejpłci.Autorkasztukichciałabowiem-wzoremAlmodóvaraczyCaryl
Churchill-pokazaćswoiściepolskąkonkretyzacjętransgresji,ajednocześnie
nadaćjejogólnoludzkiwymiar.
5.
KsiążkaBrygidyHelbigInnaodsiebietointeresującaopowieśćoMarii
Komornickiej,gdziematerialiterackapodporządkowanajestwprawdziefak-
tom:ΠObejrzećwszystkorazemznim.Niezadużofantazjować,boniematakiej
potrzeby.Opieraćsięnatym,cooPiotrzepisaliświadkowie.Napozostawionych
przezniegotekstach,rozmowachzczłonkamirodziny”19,alekunsztjejwyko-
rzystaniaioryginalnośćnarracjiczyniątęopowieśćpasjonującą.Wyobraźnia
autorkiubieraszkieletzdarzeńwintelektualnieprzemyślaną,precyzyjnieskom-
ponowanąiprzekonującąliterackomaterię.
Helbigswojąpowieśćzłożyłazpięciuczęściprzedstawiającychkolejne
etapybiografiiautorkiBiesów.Zastosowanychwytrozpoczynaniaopowieściod
końca-odubieraniaDziadziaPiotrawtrumienneszatyprzezsiostryzakonne
wIzabeliniew1949r.(wkobiecąsuknię!)budujenapięcieioczekiwanieczy-
telnikanawyjaśnienie:jaktosięstało?Jakdotegodoszło,żeżyciemłodej,
fascynującejpowerwoman,kontestującejpatriarchalnyporządekisamąsiebie,
zostałozamkniętewszpitaluwariatów,apotemskazanenawegetacjęprzy
rodzinienajstarszegobrataiwdomachopieki?
Powieśćmawartkąiżywąnarrację,prowadzonącharakterystycznymdla
prozyHelbigdowcipnymjęzykiem,częstobalansującymnagranicygroteski
iciepłejironii.NarracjęfabularnąwspomagająutworyKomornickiejilisty,
18NaprzykładpsychomachiazΠkobiecą”polskościąmazwiązekzdoświadczeniamiFilipiak
Πniedokończonejtransgresji”zpolskiegoΠrodzaju”naamerykański,stosunkiemdoreligiiczy
konfliktówzmatkąiproblemamirodzinnymzwiązanymitakżezpodziałemmajątku.
19B.Helbig,Innaodsiebie,Warszawa2017,s.20.
