Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.24
Księgapierwsza.Częśćogólna
byosoba,któradopuściłasięnaruszenia,dopełniłaczynnościpotrzebnychdousunięciajegoskutków,
wszczególnościażebyzłożyłaoświadczenieodpowiedniejtreściiwodpowiedniejformie.Nazasadach
przewidzianychwkodeksiemożeonrównieżżądaćzadośćuczynieniapieniężnegolubzapłatyodpo-
wiedniejsumypieniężnejnawskazanycelspołeczny.
§2.Jeżeliwskuteknaruszeniadobraosobistegozostaławyrządzonaszkodamajątkowa,poszkodowany
możeżądaćjejnaprawienianazasadachogólnych.
§3.Przepisypowyższenieuchybiająuprawnieniomprzewidzianymwinnychprzepisach,wszczegól-
nościwprawieautorskimorazwprawiewynalazczym.
I.Konstrukcjaprawnaochronydóbrosobistych
1.Ochronaprawnadóbrosobistychopierasięwpowszechnymujęciunakonstrukcjiprawapodmiotowego,
któregozagrożeniebądźnaruszeniespotykasięzreakcjąsystemuprawa.Dominujetzw.pluralistyczna
koncepcjaprawpodmiotowychosobistychzakładająca,żeposzczególnymdobromosobistymodpowiadają
prawapodmiotowesłużąceichochronie
424
,np.dobruosobistemu,jakimjestzdrowie,odpowiadaprawo
podmiotowedoochronyzdrowia;istniejewięctyleprawosobistych,ilejestdóbrosobistych.Alternatywny
pogląduznajeistnieniejednegoprawapodmiotowegoosobistego,tzw.prawaosobistości,służącegoochronie
poszczególnychdóbrosobistych
425
.Mniejszościowypoglądodrzucanatomiastkonstrukcjęprawapodmioto-
wegojakośrodkaochronydóbrosobistychiproponujeprzyjęcieinstytucjonalnejochronydóbrosobistych
polegającejnaprzyznaniuwartościomindywidualnymcharakterunormatywnegoiustanowieniuwzorców
postępowanianawypadekkonfliktumiędzynimi
426
.
2.Prawapodmiotoweosobistemającharakterbezwzględny,niemajątkowy,sąniezbywalneiniedziedziczne.
Śmierćpodmiotuuprawnionegopowodujeichwygaśnięcie,awichmiejscemogąpowstaćprawapodmio-
toweżyjącychosóbbliskichzmarłego,np.kultpamięciosobyzmarłej-sątojednakprawapodmiotowe
osóbbliskich,aniezmarłego,któremuniemogąprzysługiwaćjużżadneprawa
427
.
II.Przesłankiochronydóbrosobistych
1.Naruszenielubzagrożeniedobraosobistego
3.Podstawowąprzesłankąaktualizacjiochronydóbrosobistychjestconajmniejzagrożeniedobraosobiste-
go,czylistan,wktórymzachodziobawadokonanianaruszenia,niezależnieodtego,czywprzeszłościjuż
donaruszeniadochodziłoiobecniezachodziobawawznowienianaruszeń,czyteżnaruszeniemiałoby
nastąpićporazpierwszy
428
.Jednakżesamahipotetycznatylkomożliwośćnaruszeniabezskonkretyzowa-
niaokolicznościwskazującychnaistnienierealnegozagrożenianiewystarczy,byskorzystaćześrodków
ochrony
429
.Zkoleinaruszeniedobraosobistegomożeprzybraćpostaćzarównodziałania,jakizaniecha-
nia-jeżeliosobaodpowiedzialnaobowiązanabyłapodjąćczynnościzmierzającedousunięcianaruszenia
cudzegodobraosobistego
430
.Ciężarwykazania,żedoszłodozagrożeniabądźnaruszeniadobraosobistego,
spoczywanaosobieposzukującejochronyprawnej
431
.
424
Zob.np.A.Szpunar,Ochronadóbr…,s.105;B.Kordasiewicz,Jednostka…,s.152;J.Panowicz-Lipska,Majątkowaochrona…,s.6.
425
A.Kopff,Koncepcja…,s.5;M.Safjan,Refleksjewokółkonstytucyjnychuwarunkowańrozwojuochronydóbrosobistych,KPP2002/1,
s.245-246.
426
B.Gawlik,Ochronadóbrosobistych.Sensinonsenstzw.podmiotowychprawaosobistych,ZNUJ1985/41,s.138.
427
Zob.M.Pazdan[w:]SystemPrawaPrywatnego,t.1,red.M.Safjan,2007,s.1149-1152icytowanatamliteratura.
428
WyrokSAwKatowicachz4.11.2004r.,IACa560/04,OSA2006/7,poz.25.
429
Zob.wyrokSNz3.09.1998r.,ICKN818/97,OSNC1999/1,poz.21.
430
WyrokSNz16.07.1984r.,IPR64/84,OSNC1985/2-3,poz.41.
431
WyrokSNz17.06.2004r.,VCK609/03,LEXnr109404.
70
AnnaSylwestrzak
