Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej
Art.1
ny,podstawąodmowywszczęciapostępowaniaalboumorzeniapostępowaniabędzie
to,żeczynsprawcynierealizujeznamionczynuzabronionego.Jeślijednakustalone
zostanie,żesprawcawyczerpałwszystkieznamiona(zumyślnościąinieumyślnością
włącznie),abrakpodstawdoprzypisaniawiny,takadecyzjaprocesowazapadniezpo-
wodutego,żeustawastanowi,sprawcaniepopełniaprzestępstwa(art.1§3k.k.;
zob.art.17§1pkt2k.p.k.).
11.Problemzwiązkuprzyczynowego.Doustawowychznamionczynuzabronionego
ocharakterzematerialnymnależyrównieżzwiązekprzyczynowymiędzyzachowa-
niemsprawcyaskutkiem.Wdoktrynieprawakarnegosformułowanokilkakoncepcji
objaśniającychjegoistotę(koncepcjasinequanon,adekwatnegozwiązkuprzyczy-
nowego,relewancji),ztymżeostatniozarównowliteraturze,jakiworzecznictwie
corazszerzejjeststosowanakoncepcjaobiektywnegoprzypisaniaskutku.Wświetle
tejkoncepcjidoprzypisaniasprawcyskutkuniejestwystarczająceustalenie,żebez
określonegozachowaniadoskutkuniedoszłoby.Niezbędnejestustalenie,jakąre-
gułęostrożnościsprawcanaruszył.Wdoktrynieprawakarnegowyróżniasięregu-
łyostrożnościdotyczącekwalifikacjipodmiotu,jegowłaściwości,odpowiedniości
narzędzia,którymposłużyłsięsprawca,atakżedotyczącesposobuwykonywania
określonychczynności(zob.K.Buchała,Bezprawnośćprzestępstwnieumyślnychoraz
wyłączającedozwoloneryzyko,Warszawa1971,s.122-123).Jednakrównieżusta-
leniereguły,którąnaruszyłsprawca,niejestwystarczającedoprzypisaniaskutku.
Nieodzownejeststwierdzenie,żeprzestrzeganietejregułyzapobiegłobysprowadze-
niuskutku.Jeśliprzestrzeganieregułyostrożnościnaruszonejprzezsprawcęzapo-
biegłobyskutkowi,toosobie,któraregułęnaruszyła,należyskutekprzypisać.
Oczywiściekoniecznejestrównieżustalenie,nailesamoprzestrzeganietejreguły
ostrożnościzapobiegłobyskutkowi,jakbardzozmniejszyłobyprawdopodobieństwo
nastąpieniaskutku(bliżejnatentematzob.J.Giezek,Zgodnezprawemzachowa-
niealternatywnejakokryteriumprzypisaniaskutku,KPP2004l4,s.68).Przypisanie
skutkuniebędziemożliwe,jeślizostanieustalone,żenawetprzestrzeganiereguły
ostrożnościniespowodowałobyzmniejszeniaprawdopodobieństwanastąpieniaskut-
ku.Wprzypadkugdykilkaosóbnaruszyłoróżnezasadyostrożności,należyustalić,
naruszeniektórejznichwsposóbnajistotniejszyprzyczyniłosiędosprowadze-
niaskutku(por.postanowienieSNz15.02.2012r.,IIKK193l11,OSNKW2012l9,
poz.89;postanowienieSNz9.05.2013r.,VKK342l12,LEXnr1388235;wyrokSN
z3.03.2016r.,IIIKK415l15,OSNKW2016l9,poz.58).Sprawca,którynaruszył
zasadę,poniesieodpowiedzialnośćzaskutek,natomiastwspółdziałającymożebyć
potraktowanyjakoprzyczyniającysiędoskutku.Jeślidwajsprawcywsposóbrów-
nieistotnynaruszylizasadyostrożności,awyeliminowaniektóregokolwiekznich
zezdarzeniaoznaczałoby,żeskuteknienastąpiłby,toskuteknależyprzypisaćoby-
dwóm(zob.bliżejnatentematKodekskarny.Częśćogólna.Komentarz.Art.1-116,
red.M.Królikowski,R.Zawłocki,Warszawa2017,s.115).Wjudykaturzepodkreśla
JerzyLachowski
41