Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej
Art.1
worzecznictwieTrybunałuKonstytucyjnegowywodzisiękoniecznośćprzypisania
winysprawcyprzestępstwa(por.wyrokTKz3.11.2004r.,K18l03,OTK-A2004l10,
poz.103).Uszczegółowienietejzasadyodnajdujemywart.1§3k.k.Ustawaniede-
finiujewiny,wskazujejedynienajejfunkcje(zob.art.1§3iart.53§1k.k.).Tym
samymustaleniejejistotyspoczywanadoktrynieprawakarnegoorazorzecznictwie.
Trafniepodkreślasięwdoktrynieprawakarnego,żezart.1§3k.k.dasięwyprowa-
dzićdomniemanieprzesłanekprzypisaniawiny.Zuregulowaniategowynika,żenie
popełniaprzestępstwasprawca,któremuniemożnaprzypisaćwinywczasieczynu.
Oznaczato,żeprzesłankiprzypisaniawinybadasięszczegółowojedyniewówczas,gdy
zachodząokoliczności,któremogąuzasadniaćtezęoniedopuszczalnościjejprzypisa-
niawkonkretnejsprawie.Wprzeciwnymwypadku,tj.gdyniezachodząokoliczności
mogącesprawcęekskulpować,przyjmujesię,żewszystkieprzesłankiprzypisaniawiny
spełnione(bliżejnatentematzob.T.Kaczmarek,Sporywokółpojęciawinywprawie
karnym[w:]T.Kaczmarek,Rozważaniaoprzestępstwieikarze.Wybórpraczokazji
40-lecianaukowejtwórczości,Warszawa2006,s.287;W.Wróbel,Winaizawinienie
astronapodmiotowaczynuzabronionego,czyliopotrzebieposługiwaniasięwpra-
wiekarnympojęciemwinyumyślnejinieumyślnej[w:]Przestępstwo,kara,polityka
kryminalna.Problemytworzeniaifunkcjonowaniaprawa.Księgajubileuszowazoka-
zji70.rocznicyurodzinProfesoraTomaszaKaczmarka,red.J.Giezek,Kraków2006,
s.678in.).Niemożnajednakwtakimprzypadkuograniczaćuzasadnieniawyro-
kuskazującegowczęścidotyczącejwinydostwierdzenia,żeskorosprawcawyczer-
pałwszystkieznamionaprzedmiotoweipodmiotoweczynuzabronionego,toznaczy,
żejestwinien.Oprzypisaniuwinyniedecydujebowiemwypełnienieznamionczynu
zabronionego,leczinneokoliczności.Wyczerpanieznamionotwieramożliwośćba-
daniakwestiiwiny.Ponadtowartododać,żezuwaginaoddzieleniewinyodstrony
podmiotowejczynuzabronionego(oczymświadczychoćbyrelacjamiędzyart.1§3
iart.9k.k.)samowyczerpanieznamionstronypodmiotowejczynuzabronionego,
awięcprzypisaniezamiaru(art.9§1k.k.)lubnieumyślności(art.9§2k.k.),nie
oznacza,żesprawcymożnaprzypisać-odpowiednio-winęumyślnąiwinęnie-
umyślną.Niemożnazatemzasadnietwierdzić,żeskorosprawcadziałałumyślnielub
nieumyślnie,toznaczy,żejestwinien.Takiepostawieniesprawyoznaczapomieszanie
umyślnościinieumyślnościzwiną,aprzecieżtoodrębnestrukturyprzestępstwa,
opartenaodmiennychprzesłankach.Oprzypisaniuumyślnościdecydujewolareali-
zacjiznamionprzedmiotowychczynuzabronionego,natomiastnieumyślności-brak
tejwoli,podczasgdyoprzypisaniuwinydecydująprzesłankiwskazanewnastępnej
tezie.Tymsamymnawetwsytuacji,wktórejniezachodząpodstawydowyłączenia
winy,należyuzasadnićjejprzypisanienietym,żesprawcawyczerpałwszystkiezna-
mionaczynuzabronionego,aletym,żejegozachowaniejestzarzucalne,żeznajdował
sięwsytuacji,wktórejmógłpowstrzymaćsięodnaruszeniaprawa,niezachodziły
żadneokoliczności,którewpełniusprawiedliwiałybynaruszenieprzezsprawcępo-
rządkuprawnego.
JerzyLachowski
43