Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Zasadyodpowiedzialnościkarnej
Art.2
zanązczynem,atamaznaczenieprzyoceniestopniaspołecznejszkodliwości,art.115
§2k.k.).Tymsamymnagrunciekomentowanegouregulowaniatrzebaprzyjąć,
żechodzioodpowiedzialnośćkarnązaprzestępstwapopełnioneprzezzaniecha-
nie,doktórychznamionnależyskutek.
2.Przestępstwoprzezzaniechanie.Przepisart.2k.k.znajdujezastosowaniedokażde-
goprzestępstwamaterialnego,któremożebyćpopełnioneprzezzaniechanie.Cho-
dzizatemnietylkootakieczyny,wktórychistotaczynnościsprawczejsprowadzasię
jedyniedoskutkowegozaniechania(przestępstwaniewłaściwezzaniechania),alerów-
nieżotakie,któremogąbyćpopełnioneprzezdziałanielubzaniechanie,jednakpod
warunkiemżesprawcainconcretowypełniłznamionatakiegoczynuprzezzaniecha-
nie.Przepiszoczywistychpowodównieznajdziezastosowaniadoprzestępstwmate-
rialnych,któremogąbyćpopełnionejedynieprzezdziałanie.Wprzypadkugdyspraw-
capopełniaprzestępstwozarównoprzezdziałanie,jakiprzezzaniechanie(np.lekarz
zzamiaremsprowadzeniaskutkuśmiertelnegonaoddzialeszpitalnymniepodejmuje
akcjiratującejżycie,anastępniepodajepacjentowitruciznę,abyprzyspieszyćzgon),
uregulowaniezart.2k.k.stosujesięjedyniewówczas,gdyzostanieustalone,żedzia-
łanieizaniechaniełączniezłożyłysięnaskutek,awyeliminowaniejednegoztychza-
chowańspowodowałoby,żeskuteknienastąpiłby.Jeślizostanieustalone,żeuprzednie
zaniechanieniemogłodoprowadzićdoskutkuzakazanegoprzezustawę,tosprawca
niebędziepodlegałodpowiedzialnościkarnejzazaniechanie,leczzadziałanie.Ono
bowiemokażesięprzyczynąsprawcząnastąpieniaskutku.
3.Indywidualnycharakterprzestępstwa.Każdyczynzabroniony,doktóregozna-
mionnależyokreślonyprzezustawęskutekiktóryzostałpopełnionyprzezzanie-
chanie,macharakterindywidualny(zob.wyrokSNz22.11.2005r.,VKK100l05,
LEXnr164374).Niekażdymożebyćjegosprawcą,lecztylkoten,nakimciążyłpraw-
ny,szczególnyobowiązekzapobiegnięciaskutkowi.Braktegoobowiązkuoznaczabrak
odpowiedzialnościzasprowadzonyskutekprzezzaniechanie,natomiastaktualizuje
możliwośćpociągnięciadoodpowiedzialnościkarnejzaprzestępstwoformalneprzez
zaniechanie,oileustawatakiczynprzewiduje.
4.Naruszenieobowiązku.Jakkolwiekniewynikatoexpressisverbisztreścikomento-
wanegoprzepisu,towoparciuoratiolegisart.2k.k.możnastwierdzić,żepodstawą
odpowiedzialnościkarnejzaskuteknależącydoznamionsprowadzonyprzezzanie-
chaniejestnaruszenie(anietylkospoczywanienasprawcy)obowiązku,któregotreścią
byłozapobieganieskutkowi.Innymisłowy,chodzionaruszenieobowiązku,któremu
zadośćuczynienieskuteczniezapobiegłobysprowadzonemuskutkowi.Jeślizostanie
ustalone,żeskutekitaknastąpiłby,gdybysprawcazaniechaniazadośćuczyniłspo-
czywającemunanimobowiązkowi,toniemamowyoprzypisaniutakiemusprawcy
skutku.Oznaczatobowiem,żemiędzyzaniechaniemwypełnieniaspoczywającego
JerzyLachowski
47