Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wprowadzenie
sięwniej,jakwsoczewce,najważniejszeideetamtegoczasu:wątpli-
wościiaporieewolucjonizmu,liberalizmu,utylitaryzmu,scjentyzmu
orazinnychówczesnychD-izmów”.StądtwórczośćWiśniowskiego,nade
wszystkozaśjejuwikłaniaideologiczne,możnauznaćzatypowewręcz
spotkanieówczesnegoeuropocentryzmuzperyferyjną,polskąpodmio-
towością.
WłóczęgaznadPokucia,prototypwczesnejodmianydwudziesto-
wiecznegobackpackera
11
,zktórymłączyłagoniespiesznośćipodej-
mowaniesiękażdegozajęcia,byodłożyćpieniądzenadalsząpodróż,
przemierzałszlaki,odległeodzwyczajowychdrógpolskichemigran-
tów,cozadecydowałooekskluzywnościiniecodziennościjegodo-
świadczeń.WedługPeteraSloterdijkaażDdoczasówmasowejturystyki
poIIwojnieświatowejwiedzaoświeciezpierwszejrękibyładroga,
rzadkaizwodnicza”
12
.StądpismaWiśniowskiego,obokdziałówza-
granicznychwprasieirelacjipozostałychpodróżników,kształtowały
opiniemieszkańcówKrólestwaPolskiegoiGalicjinaproblemy,zwią-
zanezkontaktamieuropejskiegokolonizatoraiegzotycznegokolonizo-
wanego,wytwarzającwichumysłachspójnąwizjęDresztyświata”
13
.
Wśródjegosojusznikówznaleźlisięnajpoczytniejsizówczesnychtwór-
ców,jak:ElizaOrzeszkowaiHenrykSienkiewicz,którystwierdził:
DRodzajtakichpowieści,wedlenas,jestbardzopożyteczny;popula-
ryzująonebowiemwsposóbłatwyiprzyjemnymnóstwowiadomości
geograficznych,etnograficznychiobyczajowych,ułatwiająporów-
nanienaszychstosunkówzinnymiirozszerzająhoryzontwidzenia.
Dziejesiętakzwłaszczawtedy,gdypisanesąprzezautoraobdarzonego
takąumiejętnościąchwytaniastosunkówitalentemmalowniczymjak
SygurdWiśniowski”
14
.Realizmjakoopanowaniepisarskiegowarsztatu
(Dumiejętnośćchwytania”)stałsiędlakrytykagwarantemprawdziwo-
11
Mamtutajnamyślihippisazlat60.,aniewspółczesnego,młodegoAmerykanina,
pochłoniętegoraczejlekturąprzewodnikaLonelyPlanetniżpoznawaniemobcejkultury.
12
P.Sloterdijk:Kryształowypałac.Ofilozoficznąteorięglobalizacji.Przeł.B.Cymb-
rowski.Warszawa2011,s.308.
13
Por.M.L.Pratt:Imperialnespojrzenie.Pisarstwopodróżniczeatranskulturacja.
Przekł.E.E.Nowakowska.Kraków2011,s.21.
14H.Sienkiewicz:Wiadomościbieżące:wydaniezbiorowe.Red.J.Krzyżanowski.
T.2.Warszawa1950,s.220.
