Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałpierwszy.Pracawychowawczairewalidacyjna...
niczanormy,aletakżezaburzeniawrozwojuemocjonalnym,społecznym,
sprawnościfizycznej.Upośledzenieumysłoweodnosisięzarównodosfe-
rypoznawczej,jakicałejosobowościdziecka.
Sformułowanowieledefinicjiupośledzeniaumysłowego.Zewzglę-
dunaróżnepotrzebysąonezawszeustaleniamiumownymi(Kościelak,
1989).
Najczęściejstosowanadefinicjaupośledzeniaumysłowegookreślaten
stanjako„istotnieniższyodprzeciętnegoogólnypoziomfunkcjonowania
intelektualnego,występującyłączniezupośledzeniemwzakresieprzy-
stosowaniasię,wiążącysięzezmianamiwośrodkowymukładzienerwo-
wym”(Kostrzewski,1978,s.51).Przyczymnależywyjaśnić,żeistotnie
niższypoziomodprzeciętnegooznaczaniższyodwaodchyleniastandar-
dowe,czyliprzyodchyleniu16upośledzeniebędzieobejmowałoilorazy
inteligencji67imniej,aprzyodchyleniu15–ilorazyinteligencji69
imniej(Kostrzewski,1978).
Dowielucechcharakterystycznychdlaupośledzeniaumysłowego,poza
wymienionymi,należyjeszczedodaćjegototalnycharakter.Jestonozabu-
rzeniemtrwającymcałeżycie,mapostaćbardzozłożoną,jestkategoriądy-
namiczną.Diagnozaupośledzeniaumysłowegopowinnamiećcharakter
kliniczny,czyliopieraćsięnacałokształciebadańpsychologiczno-pedago-
giczno-lekarskich.
Wobrębieproblematykiupośledzeniaumysłowegoistniejewieleter-
minówbliskoznacznych,takichjak:niedorozwójumysłowy,obni-
żonasprawnośćumysłowa,oligofrenia,zwolnionetempo
rozwoju,otępienie,trudnościwuczeniusięitp.Pomimo
żeterminytesączęstoużywanezamiennie,każdyznichmaswojątrady-
cjęzastosowań(Kościelska,1984).
WostatnichlatachosobyupośledzoneumysłowopróbujesięwPol-
sceokreślaćpoprzezwprowadzeniedojęzykapolskiegoneologizmów,
takichjakniepełnosprawnilubsprawniinaczej.Wiążesięto
zeświadomością,żeupośledzenietopojęciepejoratywne,wskazującena
pewienbrak,niedostatek,ujmę.Upośledzonytoktośgorszy,niepełno-
wartościowy.Niepełnosprawnośćczysprawnośćinaczejniesąjużpojęciami
powodującymitaknegatywneskojarzenia.Niesąonejednakcałkowicie
neutralneiuniektórychbudząrównieżnegatywneskojarzenia.
Niewszystkiewymienioneterminymogąbyćużywanezamiennie.
ZgodniezdecyzjąKomitetuEkspertówŚwiatowejOrganizacjiZdrowia
15
